جامعیت

جامعیّت قرآن از نگاه علاّمه طباطبائی

سید معصوم حسینی

چکیده

جامعیّت قرآن از مسایل مهمّ تفسیر قرآن کریم است و دیدگاه علاّمه طباطبائی به عنوان مفسّر صاحب نظر در این زمینه بسیار مهمّ است و می‌تواند راهگشا در حلّ بعضی از مسایل باشد. به نظر علاّمه جامعیّت قرآن به معنای کامل بودن آن است. علاّمه طباطبائی جامعیّت قرآن را در همة اقسام و صُوَر آن، مبتنی بر مجموع ظاهر و باطن قرآن می‌داند؛ در ظاهر قرآن تنها تفاصیل اخلاق فاضله را می‌توان جست، امّا معارف، شرایع و احکام در حدّ ادامه مطلب

شيوه ‏های تبيين جامعيت قرآن

مقدمه:

نوع تلقی و برداشت از قرآن در نحوه استفاده از این كتاب عظیم، نقش تعیین كننده ای دارد. كمال قرآن به این است كه نیازهای دینی انسان را كاملا برآورده كند نه اینكه پاسخگوی همه مشكلات بشر باشد. بدیهی است كه همه نیازهای انسان دینی نیست؛ بنابراین روشن كردن حدودی كه قرآن در صدد بیان آن است، این فایده را دارد كه درقرآن دنبال مسایل دیگر نگردیم و چنانچه قرآن به مسایل دیگر پرداخته است آن را اصیل ندانسته به آن وجهه دینی ندهیم و پسوند ادامه مطلب

جامعیت قانون‌گذاری قرآن در حوزه خانواده

 چکیده

اعجاز تشریعی به معنای شگفتی محتوایی و اتقان احکام انسان‌ساز و سعادت‌آفرین قرآن کریم یکی از وجوه متعدد اعجاز قرآن از منظر مسلمانان می‌باشد. در عصر حاضر، گزاره‌های مؤید بی‌مانندی قرآن در بُعد قانون‌گذاری، ضمن تأکید بر فرازمانی و فرامکانی بودن تعالیم بیش از پیش مورد اهتمام قرآن‌پژوهان قرار گرفته است.

در این نوشتار پس از مفهوم‌شناسی و ذکر پیشینه نگرش به این وجه، به طور خاص تشریعات قرآنی در حوزه ادامه مطلب

نظر قرآن كریم راجع به علوم روز و حس و تجربه

هدف از نزول قرآن كریم، شفابخشی بیماری های جان، تربیت معنوی، هدایت انسان ها به سوی سلامت و سعادت و كمال است. و مطالب عمده و ساختاری قرآن كریم، در همین راستا نازل شده است. قرآن كریم، كتاب علمی محض در یك یا چند رشته نیست كه بتوان از آن جزئیات همه ی علوم را استخراج كرد. این كار عقل است و انسان از طریق عقل و تجربه می تواند به علوم مختلف در حوزه ی تجربی و انسانی دست یابد. با این وجود، قرآن كریم به برخی از مسائل علمی در راستای خدا شناسی، تحریك كنجكاوی ادامه مطلب

مقصود از جامعیت دین

قبل از طرح اصل مطلب، لازم است ابتدا مفهوم دین تبیین وتعریف شود. تا مشخص گردد مقصود از جامعیت دین، كدام دین است.

مفهوم دین دربارۀ مفهوم دین، تعریف بسیار متفاوت و گاه متعارض و چند پهلو ذكر می‌شود و گاه حتی مرام‌های ماده‌گرا و آیین‌های انسان پرستانه و غیر معتقد به خدا را نیز شامل می‌شود. ولی آن چه برای ما اهمیت دارد روشن شدن مفهوم اصطلاحی كلمه دین است و لذا مراد ما از دین همان پیام هدایت خداوند برای انسان است كه در قالب شریعت‌های ادامه مطلب

راه اثبات جامعیت دین اسلام

جامعیت دین خاتم را می‌توان از دو راه اثبات كرد:

الف. دلیل عقلی.(۱) كه آن را با بیان چند مقدمه توضیح می‌دهیم:

۱. خداوند حكیم آدمی را برای رسیدن به كمال نهایی و سعادت جاودانه آفریده است.

۲. زندگی دنیا مقدمه زندگی آخرت است و سعادت و شقاوت ابدی در گرو چگونه زیستن در این جهان است. یعنی اعمال و رفتار ما در رسیدن به سعادت و یا محروم شدن از آن دخیل و مؤثّرند.

۳. شرط لازم برای سعادتمندی در جهان آخرت منوط به شناخت چگونگی رابطة اعمال با نتایج ادامه مطلب

راز جامعیت دین اسلام

یكی از مهمترین ویژگیهای دین اسلام كه به عنوان آخرین دین برای هدایت و سعادت بشر تا روز قیامت معرفی شده، مسئله «جامعیت» آن است.

بر اساس حكم عقل واضح است كه دین خاتم نمی تواند ناقص باشد، چرا كه خاتمه دادن به ادیان با دینی كه كامل نیست باعث نقض غرض در هدایت بشر به سوی سعادت واقعی است(۱). از سوی دیگر كمال دین ملازم با جامعیت آن است و هیچ گاه نمی تواند دینی را بدون آنكه جامع باشد كامل دانست. بنابراین اكنون كه سلسلة انبیاء و شرایع به نقطه پایان ادامه مطلب

جامعیت قرآن کریم در امور اعتقادی، عبادی، اخلاقی و سیاسی

جامعیت قرآن کریم کتاب آسمانی اسلام از جهات مختلف قابل توجه است. یکی از این جهات بعد اخلاقی است که قرآن به آن پرداخته است. اگر قرآن کریم را در این بعد با کتابهای تورات و انجیل موجود مقایسه کنیم برتری یک صدم آموزه های اخلاقی قرآن در آنها به چشم نمی خورد.  ما در اینجا در ضمن اشاره به مسائل اعتقادی و عبادی قرآن در راستای اثبات برتری اسلام بر مسیحیت به مآموزه های اخلاق قرآن اشاره می کنیم. اینکه دین مسیحیت را در نظر گرفته این به دلیل این است که ادامه مطلب

جامعيت قرآن در بيان مفسر الميزان

چکيده

جامعيت قرآن در شمار مباني مهم تفسير قرآن است. ديدگاه علامه طباطبايي به عنوان مفسر تأثيرگذار معاصر، در اين زمينه حايز اهميت بسيار است و مي‌تواند راهگشاي حل برخي از مباحث نظري در حوزة انديشه، مدل و عمل ديني باشد. به نظر علامه جامعيت قرآن به معناي کامل بودن آن است و بر سه گونه مي‌توان آن را تصوير کرد: ۱. جامعيت به معناي بيان كامل و همه‌جانبة مسائل؛ ۲. جامعيت به معناي كامل بودن گستره موضوعات و مسائل؛ ۳. جامعيت از هر دو جهت؛ هر يک ادامه مطلب

جامعیت و عقل گرایی قرآن

ادیان آسمانی و توحیدی در سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام منحصر است. افزون بر ادیان توحیدی، ادیان غیر توحیدی از قبیل بودیسم، هندوئیسم، کنفوسیوس، تائو، زردشت وادامه مطلب نیز در جهان وجود دارند. همه ادیان رایج در دنیا از حقانیت خود سخن می گویند. اما ادعا با واقعیت فاصله دارد. از این رو دینی می تواند حق باشد که کتاب دینی آن از جامعیت برخوردار بوده و از عقل ستیزی و آموزه های خرافی عاری باشد. در این مقاله حقانیت دین اسلام با این محور مورد بررسی قرار گرفته ادامه مطلب