رذائل اخلاقی

نفاق در قرآن و منافق در جامعه اسلامی

خطر منافقان برای هر جامعه از خطر هر دشمنی بیشتر است چرا که از یک سو شناخت آنها غالباً آسان نیست و از سوی دیگر دشمنان داخلی هستند و گاه چنان در تارو پود جامعه نفوذ می کنند که جدا ساختن آنها کار بسیار مشکلی است و از طرفی روابط مختلف آنها با سایر اعضاء جامعه، کار مبارزه را با آنها شوار می سازد. افراد دو چهره كه معمولا به حسب ويژگي هاي شخصيتي به دنبال منافع فردي، گروهي و باندي خود هستند، از منظر قرآن داراي ويژگي هايي اند كه به راحتي قابل شناسايي ادامه مطلب

تفاخر در قرآن

منبع : مجله اندیشه صادق، شماره ۱۵ , آرام، محمد رضا*

چکیده:

در این مقاله، در ابتدا تفاخر از دیدگاه لغت شناسی و اصطلاحی بررسی شده است و سپس میزان کاربرد این واژه با مشتقاتش در قرآن و ارتباط معنایی آنها، مورد بحث قرار گرفته است.

نکتة اساسی در تفاخر، تمایز آن با ذکر نعمتهای الهی و فرق آن با تکاثر می باشد. تفاخر و تکاثر هم از حیث مفهوم و هم از حیث مصداق با هم تفاوت دارند ولی رابطة سببی و مسببّی حاکم بین این دو واژه موجب شده است که ادامه مطلب

حبّ دنیا در قرآن

یكی از ریشه های «حرص» دلباختگی و دلدادگی در برابر زرق و برق دنیاست. هنگامی كه آتش سوزان این عشق در درون جان انسان زبانه می كشد او را به سوی حرص و ولع نسبت به مواهب دنیای مادّی می كشاند، مانند: سایر عشّاق بی قرار كه فارغ از هرگونه فكر منطقی پیوسته دست و پا می زنند و روز به روز خود را در این لجن زار آلوده تر می سازند.

به همین دلیل قرآن مجید برای خشكانیدن ریشه ی حرص و ولع به سراغ حبّ دنیای افراطی و یا به تعبیر دیگر «دنیاپرستی» می رود و با ادامه مطلب

حسد از دیدگاه قرآن و روانشناسی

قرآن کتاب دینی و هدایت است، و برای دست یابی به رشد شخصیت و خودشناسی بهترین راه را نشان می دهد؛زیرا انسان تنها موجودی است که از دو بعد مادی و غیر مادی شکل گرفته است.

به این آیه شریفه توجه کنید:

«یا ایها النّاس قد جائتکم موعظة من ربّکم …؛ای مردم نامه ای (قرآن) که همه پند و اندرز و شفای دلهای شما و هدایت و رحمت برای مؤمنان است،از جانب خدا برای نجات شما آمد».(سوره یونس،آیه ۵۷)

همچنین آیات:(۸۹ /نمل ـ ۱۵۱/بقره ـ ۲/ جمعه ـ ۲۰/عنکبوت) و آیاتی از این ادامه مطلب

دروغ از منظر قرآن و روایات

 دروغ از بدترین معایب، زشت ترین گناهان و منشأ بسیاری از مفاسد است و بالطبع از کارهای زشت و ناپسند و عادت به آن از رذایل اخلاقی و از گناهان کبیره است و تا ضرورت و مصلحت مهمی در میان نباشد ، دروغ گفتن جایز نمی باشد.

دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم می کند و در میان مردم بی اعتبار می نماید و اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد و از آفات زبان و خراب کننده ایمان است.

علت اصلی دروغ ، عقده حقارت و خود کم ادامه مطلب

فکر می کنی کی هستی؟!

تکبر هم مثل بیشتر اخلاق های خوب و بد، تقسیم بندی دارد.

۱- تکبر مقابل خدا:

اگر تکبر در مقابل خداوند باشد، منجر به نافرمانی پروردگار می شود که مساوی با عدم تسلیم خواهد بود و این همان بی ایمانی است. کسی در مقابل خداوند تسلیم است که تکبر نداشته باشد. این موضوع در آیه ۶۰ سوره غافر مورد اشاره قرار گرفته است؛ «پروردگارتان فرمود مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. در حقیقت کسانی که از پرستش من کبر می ورزند، به زودی خوار در دوزخ در می آیند.» اصلا همه ادامه مطلب

تکبر و استکبار (در قرآن و حدیث) (۲)

در چهاردهمین و آخرین آیه مورد بحث به یکی دیگر از پیامدهای دردناک استکبار اشاره کرده، می فرماید: «کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و در برابر آن تکبر ورزیدند، درهای آسمان به روی آنان گشوده نمی شود و هرگز داخل بهشت نمی شوند، مگر اینکه شتر از سوراخ سوزنی بگذرد! این چنین ظالمان را کیفر می دهیم!»، (ان الذین کذبوا بآیاتنا واستکبروا عنها لاتفتح لهم ابواب السماء و لایدخلون الجنة حتی یلج الجمل فی سم الخیاط و کذلک نجزی المجرمین) (۲۳)

در این آیه اولا ادامه مطلب

تکبر و استکبار (در قرآن و حدیث) (۱)

اشاره

نخستین صفت از صفات رذیله که در داستان انبیاء و آغاز خلقت انسان به چشم می خورد و اتفاقا به اعتقاد بسیاری از علمای اخلاق، ام المفاسد و مادر همه رذایل اخلاقی و ریشه تمام بدبختیها و صفات زشت انسانی است، تکبر و استکبار می باشد که در داستان شیطان به هنگام آفرینش آدم(ع) و امر به سجود فرشتگان و همچنین ابلیس برای او آمده است.

داستانی است بسیار تکان دهنده و عبرت انگیز، داستانی است بسیار روشنگر و هشدار دهنده، برای همه افراد و همه جوامع ادامه مطلب

معنا شناسی واژه کبر در قرآن کریم

سید مهدی شهیدی

چکیده:

‌واژه‌ «کبر» (استکبار) یکی‌ از مهم‌ترین‌ واژگان‌ کانونی‌ در قرآن‌ مجید است‌. این‌ واژه‌، نقش‌ برجسته‌ای‌ را در نظام‌ اخلاقی‌ قرآن‌، ایفا می‌کند. در این‌ نوشتار، کلمات‌ کلیدی‌ واژه‌ «کبر» در بیان‌ قرآن‌ کریم‌، مشخص‌ و طبقه‌‌بندی‌ می‌شود؛ نوع‌ ارتباط‌ آنها در شبکه‌های‌ معنایی‌ بررسی‌ و تحلیل‌ می‌شود تا نهایتاً، حوزه‌ معنایی‌ «کبر» و مفاهیم‌ پیرامونی‌ آن‌، بازشناخته‌ شود.
کلمات‌ ادامه مطلب

تکبر از دید قرآن و احادیث/ پیامبر(ص) چه کسی را دیوانه حقیقی معرفی کرد؟

تکبر چرا باید آدمی بزرگی بفروشد و تکبر ورزد؟ و انسانی که آغازش نطفه‏ای ناچیز و پایانش مرداری گندیده است پس چرا تکبر؟!

قرآن می‎فرماید: "ان الله لا یحب المتکبرین" (سوره نمل آیه ۲۲) یعنی خداوند متکبران را دوست ندارد. آری خداوند تکبر و خود بزرگ بینی را دشمن می‏دارد، زیرا همچنان که تواضع زمینه دوستی را تشکیل می‏دهد، تکبر زمینه پراکندگی و جدایی را به وجود می‎آورد. خداوند در کتاب خود فرموده است « من آنان را که از روی کبر دعوی بزرگی کنند از ادامه مطلب