توحید و عدل

نظام آفرینش؛ گستره برهان و عدالت الهی

خاستگاه پاداش و كيفر به روايت قرآن

 قرآن كريم در بيان اثبات معارف، انديشه آدمي را در چارچوب اصطلاحات فلسفي و براهينِ دقيق و پر پيچ و خم محصور نمي سازد. هر چند در ارائه حقايق، اشاراتي دقيق داشته و خواص نيز از آن استفاده مي نمايند، ولي سبك عمومي استدلال و بيان الهي، توجه دادن انسان به فطرت و برانگيختن زمينه هاي فطري و توجه به خودشناسي و يا مظاهر طبيعت مي باشد. به طوري كه حقايقي همچون رستاخيز و پاداش و كيفر را به صورت يك حادثه طبيعي ادامه مطلب

عدل الهی از دیدگاه قرآن 

در قرآن آیات زیادی وجود دارد که به عدالت خداوند تصریح کرده است،در خصوص عدل الهی کتب و مقالات بسیار زیادی نوشته شده که در آنها از دلائل عقلی و نقلی یعنی قرآن و روایات استفاده شده است که ما طبق خواسته شما به بحث قرآنی آن می پردازیم.

در قرآن چهره های گوناگون مسأله عدل و ظلم مورد بررسی قرار گرفته است و عدل را از جنبه های تکوینی، تشریعی اخلاقی و اجتماعی مطرح کرده است.

قرآن تصریح می کند که نظام هستی و آفرینش بر عدل و توازن و براساس ادامه مطلب

براهین اثبات وجود خدای تعالی در قرآن

در قرآن کریم آیات فراوانی پیرامون اسماء و صفات خدای تعالی آمده است. برخی از آیات مذکور دلالت بر وجود خداوند و وحدانیت و یگانگی او دارند، که می توان آنها را به عنوان برهان های فلسفی و عقلی در نظر گرفت. در این گفتار به ذکر این براهین و آیات مربوط به آنها می پردازیم. 

۱. برهان امكان و وجوب (فقر و غنا)

برهان امكان، برهانى است كه به واسطه صفت امكان موجودات، وجود واجب الوجود را اثبات می كند. اين برهان در لسان فلاسفه، تقريرات مختلفى ادامه مطلب

اقسام توحید در قرآن

قرآن کریم در بیان مقاصد مفاهیم و رسالت خود، روش و اسلوب واضحی دارد و آن این است که بعضی از آیاتش، بعضی دیگر را تفسیر می کند. به این معنا که آیه ای در جایی معین و ضمن سیاق خاصی آمده، پس از آن آیه ای دیگر در جایی دیگر آمده و منظور و مراد از آیه ای پیشین را بیان کرده است.

بدین جهت عالمان و مفسران برای برداشت روشن و واضح از توحید،[۱] شناخت مفاهیم و اقسام آن، تلاش نمودند، تا تمام آیات قرآن را در این زمینه استخراج نموده و نام این روش را تفسیر ادامه مطلب

گفتارى پیرامون پرستش بت‏ها

گرايش و اطمينان انسان به حس

انسان در زندگى اجتماعيش بر اساس اعتبار قانون عليت و معلوليت كلى و اعتبار ساير قوانين كلى زندگى مى‏ كند، قوانينى كه خود او آنها را از اين نظام كلى و محسوس جهان گرفته است، انسان بر خلاف آنچه كه ما آن را در عملكرد ساير حيوانات مشاهده مى ‏كنيم در تفكر و استدلال و يا در قياس چيدن و نتيجه گرفتن از قياس در چهار ديوارى آنچه حس كرده نمى‏ گنجد بلكه پا را از آن فراتر نهاده و به گرفتن نتايجى بسيار دور مى‏ ادامه مطلب

جستاری در مسأله شرک و پیامدهای آن در قرآن کریم

چکیده:

شرک از جمله گناهان کبیره است و در قرآن کریم از آن به عنوان «ظلم عظیم» یاد شده است. اوّلین کسی که مرتکب این خطیئه بزرگ گردید، ابلیس بود که حاضر به پذیرش ربوییّت تشریعی خداوند نگردید و در مقابل امر او ایستادگی کرد و در نهایت به همین سبب از درگاه الهی رانده شد. ملاحظه آنچه بر ابلیس گذشت و عبرت­ آموزی از سرنوشت وی می­تواند بازدارندۀ انسان از ابتلا به این گناه بزرگ باشد.

خداوند در قرآن کریم ضمن هوشدار نسبت به پدیده شرک و ادامه مطلب

توحید خالقیت و توحید ربوبی در قرآن

توحيد خالق به معناى توحيد رب است و با اعتقاد به وحدانيت خالق، اعتقاد به ربوبيت ارباب و آله مورد ندارد.

" أَمْ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكاءَ خَلَقُوا كَخَلْقِهِ‏ ادامه مطلب وَ هُوَ الْواحِدُ الْقَهَّارُ".
گفتار خداى تعالى با مشركين، در آيات قبل در سياق خطاب بود، ولى در اين آيه ناگهان سياق عوض شده حالت غيبت به خود مى‏گيرد و بجاى اينكه بفرمايد:" جعلتم" و يا" عليكم" فرموده" جعلوا" و يا" عليهم"، اين التفات براى اين بود كه بفهماند از اينجا ديگر ادامه مطلب

توحيد افعالى

توحيد افعالى يعنى اين كه هيچ عملى از عامل و فاعلى صادر نمى شود مگر به اذن و اراده خدا; به عبارت ديگر تحقق افعال خداوند متعال داير مدار اراده است; بنابر اين هرگاه بخواهد چيزى وجود پيدا كند و مشيت حضرت حق بر آن تعلق گرفته باشد, به مجرد اراده, آن چيز موجود مى شود.

قرآن مى فرمايد: (اذا اراد شيئاً أن يقول له كن فيكون۱; هرگاه اراده كند چيزى ايجاد شود, كارش اين بس كه مى گويد: باش; پس موجود مى شود). هيچ قدرت و عاملى نمى تواند مانع تحقق چيزى كه او ادامه مطلب

معناى توحید از نظر قرآن‏

هيچ دانشمند متفكر و اهل بحثى كه كارش غور و تعمق در مسائل كلى علمى است در اين ترديد ندارد كه مساله توحيد از همه مسائل علمى دقيق‏تر و تصور و درك آن از همه دشوارتر و گره آن از همه پيچيده ‏تر است، چون اين مساله در افقى قرار دارد كه از افق ساير مسائل علمى و نيز از افق افكار نوع مردم بلندتر است، و از سنخ مسائل و قضاياى متداولى نيست كه نفوس بتواند با آن انس گرفته و دلها به آن راه يابد.

و معلوم است كه چنين مساله اى چه معركه اى در دلها بپا ادامه مطلب

عوامل شرك و موانع توحید در قرآن

مي‌توان عوامل شرك را به عوامل دروني و بيروني تقسيم كرد؛ در مقاله اول راجع به برتري‌طلبي، پيروي از خواهش‌هاي نفساني، طغيان، فقدان روحيه تحقيق، تقديم زندگي دنيا بر آخرت و به خطر افتادن امنيت بحث شد. اينك در این مقاله را با عوال بيروني شرك آغاز مي‌كنيم.

الف: تقليد

يكي از عوامل بيروني شرك، تقليد و تبعيت كوركورانه از پيشينيان است، مشركين در مقابل استدلال‌هاي روشنگر انبيا به رفتار اجداد خود تمسك مي‌جستند و با همين انگيزه ادامه مطلب