علت عدم آغاز سوره توبه با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»
درباره ی علت نیامدن بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ در آغاز سوره ی توبه میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد.
۱ . برخی حكمت آن را ارتباط سوره های انفال و توبه یا آن كه این دو سوره را یك سوره دانسته و آن را دلیل عدم ذكر بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ معرفی نموده اند.
كسانی كه ارتباط میان سوره انفال و توبه را دلیل نیامدن «بسم الله» در آغاز سوره توبه می دانند، به روایتی از امام صادق ـ علیه السلام ـ تمسك كرده اند كه می فرماید: ادامه مطلب
علت تکرار «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» در سوره های قرآن
این جمله سرآغاز كتاب الهی است و نه تنها در ابتدای قرآن، بلكه در آغاز تمام كتاب های آسمانی بوده است و در سرلوحه ی كار و عمل همه ی انبیا قرار داشت. وقتی كشتی حضرت نوح -علیه السلام- در میان امواج طوفان به راه افتاد، نوح علیه السلام- به یاران خود گفت: وَقَالَ ارْكَبُوا فِیهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحِیمٌ(۱) او گفت: به نام خدا بر آن سوار شوید! و هنگام حركت و توقف كشتی، یاد او كنید، كه پروردگارم آمرزنده و ادامه مطلب
اساس نامگذاری سوره ناس و فلق به معوذتین
بعضی از سوره های قرآن نامهای مختلفی دارند از جمله سوره های فلق و ناس است كه یكی از نامهای آنها «معوذة» است و به هر دو سوره اطلاق «معوذتین» (دو معوذه) شده است، لذا به این دو سوره «معوذتین»می گویند و در روایات هم به این دو سوره مباركه اطلاق «معوذتین» شده است.(۱)
كلمه معوذه از «عَوْذ» گرفته شده به معنای پناه بردن و حفظ كردن خویش و پرهیز دادن از شر، از راه پناه بردن به كسی كه می تواند آن شر را دفع كند.(۲)
علت نامگذاری این دو سوره به ادامه مطلب
اهمیت سوره حمد و دوبار نازل شدن آن
۱. مضمون سوره ی حمد و اسامی آن: در سوره ی «حمد» مراحل سه گانة ایمان (اصول اعتقادات توحید با تمام اقسام، معاد و نبوت امامت وادامه مطلب) اعتقاد به قلب، اقرار به زبان و عمل به اركان را در بر دارد، لذا «فاتحة الكتاب» اساس القرآن خوانده شده است(۱)
یعنی آن چه در مجموع سورهها است. در سوره ی حمد جمع شده است. «آن چه خوبان همه دارند تو تنها داری.»
اسامی دیگر آن، السبع المثانی، الوافیه، الكافیه، الشفا، الصلاة، كه مجموعاً ده اسم میشود.(۲)
۲. پیامبر ادامه مطلب
نام ها و معاني سورههاي قرآن
۱. فاتحه: باز كردن ـ ۷ آيه.
۲. بقره: گاو ماده ـ ۲۸۶ آيه.
۳. آل عمران: خاندان عمران ـ ۲۰۰ آيه.
۴. نساء: زنان ـ ۱۷۶ آيه.
۵. مائده: طَبَق غذا (سفرة غذا) ـ ۱۲۰ آيه.
۶. انعام: چهارپايان ـ ۱۶۵ آيه.
۷. اعراف: مكاني بين بهشت و جهنم ـ ۲۰۶ آيه.
۸. انفال: زيادي، غنيمت، هبه ـ ۷۵ آيه.
۹. توبه: بازگشتن ـ ۱۲۹ آيه.
۱۰. يونس: نام حضرت يونس ـ عليه السّلام ـ يكي از پيامبران خدا ، ۱۰۹ آيه.
۱۱. هود: نام حضرت هود ـ عليه السّلام ـ يكي از پيامبران خدا ، ۱۲۳ آيه.
۱۲. ادامه مطلب
تعیین کننده مقدار آیات یك سوره و نام سوره ها
الف) تعیین مقدار آیات:
تعیین مقدار آیات یك سوره توسط شخص نبی اكرم ـ صلی الله علیه و اله ـ صورت گرفته است یا به عبارتی امری توقیفی بوده و رأی و نظر صحابه در آن دخالت نداشته است.(۱)
طبق روایات وارده جبرئیل هرگاه فرود می آمد و آیاتی به همراه داشت موضع و جایگاه هر آیه ای را در سوره تعیین می كرد و آنگاه رسول خدا ـ صلی الله علیه و اله ـ آن را بر یارانش قرائت می كرد و به نویسندگان وحی فرمان می داد كه آن را در جای خود بنگارند.(۲)
عثمان بن ابی ادامه مطلب
تعداد سوره های قرآن
به اتفاق تمام مسلمانان و اهل فنی كه نظرشان قابل توجه می باشد قرآن ۱۱۴ سوره دارد.(۱) اما اینكه اختلاف هایی در تعداد سوره ها در بین بعضی صحابی پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ دیده می شود بیشتر به این بر می گردد كه مثلاً: سوره فیل و قریش یك سوره اند یا دو سوره و یا اینكه. سوره توبه و انفال دو سوره مجزّا هستند یا یك سوره محسوب می شوند.
و این اختلاف در تعداد سوره ها به تحریف قرآن بر نمی گردد. و موجب ثبوت آن نمی شود. بعضی از صحابه در مصحف خود سوره ادامه مطلب
نظريه هدفمندي سوره ها؛ مباني و پيشينه
چکیده: این نوشتار به بررسی مبانی و پیشینه تاریخی نظریه هدفمندی سوره های قرآن پرداخته است. بخش نخست مقاله به تبیین ویژگی های نظریه هدفمندی سوره ها اختصاص دارد به باور نویسنده تبیین دقیق این ویژگی ها، پاسخ بسیاری از برداشت های ناروا و مخالفت های مطرح شده با این نظریه را خواهد داد.
در بخش دوم مقاله، مبانی هدفمندی سوره ها شمرده شده است و در این رابطه از همسانی اصول جذابیت در کلام الهی و بشری، وحیانی بودن ساختار سوره ها و هدفدار بودن قرآن ادامه مطلب
رابطه تعداد کلمات آیات قرآن با زمان نزول سوره ها
با گذشت زمان، جلوه هاى تازه اى از اعجاز قرآن آشکار مىشود، که در گذشته مورد توجه قرار نمى گرفت، از جمله: محاسبات فراوانى که روى کلمات قرآن، با مغزهاى الکترونیکى انجام شده، و ویژگى هاى تازه اى براى کلمات، جمله بندى ها، و رابطه آن با زمان نزول هر سوره، ثابت کرده است. آنچه ذیلاً مى خوانید نمونه اى از آن است:
پژوهش هاى برخى از دانشمندان محقق امروز، به کشف روابط پیچیده و فرمول هاى محاسباتى بسیار دقیقى منجر شده که حیرت انگیز است. با یقین ادامه مطلب
سورههای مکی و مدنی
سورههای مکی و مدنی، تعبیری است در علوم قرآنی و برخی رشتههای مطالعات اسلامی که مراد از آن، دو دسته سورههای قرآن است که به اعتبار محل نزول دستهبندی شدهاند. مکه و مدینه محل نزول آیات قرآن کریم بودهاند و شناخت آیات نازل شده در این دو شهر از دغدغههای مسلمانان از قرون نخستین تا امروز بوده و موجب پدید آمدن دانشی به نام «علم المکی و المدنی» شده است. اینکه آیات و سورههای مکی و مدنی کداماند، چه معیارها و سنجههایی برای تمایز نهادن ادامه مطلب
Pages