به این مطلب باید توجه شود كه از دیدگاه قرآن فقط یك دین از سوی خداوند برای هدایت انسانها فرستاده شده است و اختلافها و تفاوتهایی كه با نامها و اسامی گوناگون وجود دارد و مردم را به گروههای مختلف تقسیم میكند، همگی ساخته هوی و هوس خود انسانها میباشد.(۱)
چنان كه خداوند میفرماید: «انّ الدین عند الله الاسلام و ما اختلف الذین اوتوا الكتاب الّا من بعد ما جاءهم العلم بغیاً بینهم و من یكفر بآیات الله فانّ الله سریع الحساب».(۲) دین در نزد خدا، اسلام است و كسانی كه كتاب آسمانی به آنان داده شد، اختلافی در آن ایجاد نكردند مگر بعد از آگاهی و علم، آن هم به خاطر ظلم و ستم در میان خود و هر كس به آیات خدا كفر ورزد (خدا به حساب او میرسد. زیرا) خداوند، سریع الحساب است.
از دیدگاه آیات و روایات اسلامی همه انبیاء دین اسلام را تبلیغ كردهاند.(۳) و به همین دلیل وقتی مفضل از امام صادق ـ علیه السلام ـ در مورد دین حضرت ابراهیم، نوح، موسی، عیسی و... میپرسد، امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرماید: «دین همه آنها اسلام بوده، نه غیر آن و به آیات متعددی از جمله آیات ۱۹ آل عمران، حج، ۷۸. بقره، ۱۲۸ و... اشاره فرمودند...»(۴) بنابراین از دیدگاه آیات قرآن و روایات ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ فقط یك دین وجود دارد و آن هم دین اسلام است و دین دیگری وجود ندارد تا با دین اسلام مقایسه شده و وجوه امتیاز دین اسلام بر آنها بررسی شود.
اما مقایسه دین اسلام با دین یهودیت و دین مسیحیتی که امروز در دنیا رایج است، كه یهودیان و مسیحیان ساخته و آنها را به انبیاء الهی نسبت میدهند، غیر از امتیاز الهی بودن دین اسلام و غیرالهی بودن آن ادیان، امتیازات متعددی میتوان شمرد كه در ذیل به سه فرق و امتیاز عمده اشاره میشود:
امتیاز اول
دین اسلام در بین ادیان موجود و به خصوص در مقایسه با دین یهودیت و مسیحیت فعلی، تنها دینی است كه توحید واقعی را تبلیغ میكند و مردم را از شرك به خداوند متعال كه ظلم عظیم است، باز میدارد. در حالی كه یهودیان و مسیحیان با بعضی از اعتقاداتی كه دارند از توحید دور افتاده و در ردیف مشركان درآمدهاند. چنان كه خداوند می فرماید: «یهود گفتند: عُزیر پسر خداست و نصاری گفتند: مسیح پسرخداست. این سخنی است كه با زبان خود میگویند كه همانند گفتار كافران پیشین است. خدا آنان را بكشد، چگونه از حق انحراف مییابند.»(۵) این شرك كه در قرآن بدان اشاره شده، در سرتاسر كتابهای مقدس یهودیت و مسیحیت كنونی وجود دارد به عنوان مثال در اول انجیل یوحنا میگوید: «در ازل پیش از آن كه چیزی پدید آید «كلمه» وجود داشت و نزد خداوند بود، او همواره زنده بوده و خود او خداست.»(۶) و بدین ترتیب حضرت عیسی را یكی از خدایان و بلكه خود خدا معرفی میكند. این شرك در یهودیت نیز به صورتهای مختلفی نمود پیدا كرده است. گاهی به صورت تجسیم ، گاهی به صورت تشبیه وگاهی به صورت انسان انگاری به گونهای كه خدا را در شكل انسانی معرفی میكنند كه با حضرت یعقوب كشتی میگیرد(۷) و یا غافل از همه جا در باغ عدن قدم میزند و به دنبال آدم و حوا میگردد.(۸)
یهودیان و مسیحیان علاوه برتحریف توحید ابلاغ شده از سوی انبیاء، در مسأله نبوت و معاد نیز دچار گمراهی شدهاند و پیامبران را مردمانی هوسران و گناهكار معرفی میكنند(۹) و معاد را به صورتی غیرواقعی معرفی میكنند. همین انحرافات در بعد اعتقادی و جهانبینی باعث شده است كه به جای این كه نور و هدایتگر و موجب نجات انسان باشد به عاملی برای گمراهی و رواج فسق و فجور به نام دین، تبدیل شود.
امتیاز دوم
قرآن از قول یهودیان و مسیحیان نقل میكند كه آنها میگویند: «یهودی یا مسیحی شوید تا هدایت یابید.» و بعد سخن آنان را ردّ كرده تنها دین اسلام را كه دین حضرت ابراهیم و دین حنیف بوده است را موجب هدایت میشمارد و میفرماید: و قالوا كونوا هوداً او نصاری تهتدوا قل بل ملة ابراهیم حنیفاً و ما كان من المشركین: اهل كتاب گفتند: یهودی یا مسیحی شوید تا هدایت یابید. بگو: بلكه از آیین خالص ابراهیم پیروی كنید و او هرگز از مشركان نبود.»(۱۰) امام صادق ـ علیه السلام ـ در مورد این آیه و در معنای كلمه حنیف، میفرماید: «انّ الحنیفیة هی الاسلام. حنیفیت همان اسلام است.»(۱۱) و در توضیح شریعت حضرت ابراهیم میفرماید: «شریعت حضرت ابراهیم توحید و اخلاص و ... بود تا این كه فرمود: خداوند اضافه كرد در حنفیت، ختنه كردن، كوتاه كردن شارب، برداشتن موهای زیر بغل، گرفتن ناخنها و برداشتن موهای زاید بدن را و هم چنین امر كرد تا كعبه را بسازد و حج و مناسك را به پا دارد و همه اینها شریعت حضرت ابراهیم است.»(۱۲)
دین اسلام با داشتن احكام عملی چون نماز، روزه، زكات، خمس، جهاد، امر به معروف و نهی از منكر، و ... انسان را در حیات فردی و اجتماعی راهنمایی كرده و راه سعادت را به او نشان میدهد. این در حالی است كه یهودیت با تغییر احكام شریعت موسی ـ علیه السلام ـ و مسیحیت با ترك آن به نوعی اباحیگری دچار شدهاند و پیروان دو دین نه تنها برنامه عملی برای هدایت و رستگاری انسان در حوزه فردی ندارند و تنها به برخی از سنتهای برگرفته از بتپرستان و مشركان قبل از خود اكتفا می كنند، بلكه در حوزه اجتماع نیز برنامهای برای اداره جامعه ندارند و در طول تاریخ، سر در آستان مكاتب مختلف سیاسی و فلسفی ساییده و «ایسم»های متعددی را تجربه كردهاند و در نهایت سكولاریسم را تنها راه نجات خود یافته و به صراحت خود را از ارائه برنامهای برای اداره جامعه عاجز اعلام كردهاند.
امتیاز سوم
پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ قبل از وفات خویش دو عامل مهم را به جامعه اسلامی معرفی كردند كه حافظ دین اسلام هستند و در صورت پیروی مسلمانان از این دو هرگز گمراه نخواهند شد. آن دو عامل چیزی جز ثقل اكبر یعنی قرآن كریم و ثقل اصغر كه همان اهل بیت عصمت و طهارت باشد، نیست. آن حضرت در این باره میفرماید: «من در میان شما دو ثقل را باقی میگذارم اگر به آن دو تمسك كنید، گمراه نمی شوید: كتاب خداوند و عترت و اهل بیتم و این دو از همدیگر جدا نمیشوند تا در حوض بر من وارد شوند.»(۱۳)
همین دو عامل باعث شده است كه دین اسلام كه مكتب فروزان شیعه نماد كامل آن است، از تحریف بازماند و مایه هدایت انسانها باشد. اما مسیحیت و یهودیت از این دو عامل مهم یعنی كتاب وحی كه مصون از تحریف باشد و هم چنین امامان و پیشوایان معصومی كه مفسر دین باشند، بیبهره هستند و همین امر باعث شده تا دینی كه از سوی حضرت موسی و عیسی تبلیغ شده بود از بین برود.
خود یهودیان معتقدند كه تورات و سایركتابهای مقدس آنها در حمله پادشاه بابل به فلسطین از بین رفت و سالهای متمادی در بین آنها كتابی نبود تا این كه عزراء كتابی به نام تورات بر آنها قرائت كرد.(۱۴) توماس میشل در این زمینه مینویسد: «تورات در طول نسلها پدید آمده است. در ابتدا روایتهایی وجود داشت كه قوم یهود آنها را به طور شفاهی به یكدیگر منتقل میكردند، سپس روایات مذكور در چند مجموعه نوشته شد كه برخی از آنها در باب تاریخ و برخی در باب احكام بود سرانجام در قرن پنجم قبل از میلاد این مجموعهها در یك كتاب گرد آمد. كسانی كه در این كار طولانی و پیچیده شركت كردند، بسیار بودند و نام اكثریت قاطع آنها را تاریخ فراموش كرده است.»(۱۵)
كتابهای مقدس مسیحیت تاریخ تاریكتر از تورات دارد. زیرا هیچ كدام از اناجیل موجود ادعا نمیكنند كه همان كتابی میباشند كه برحضرت عیسی وحی شده، بلكه مدعی نوشتن زندگی نامه حضرت عیسی هستند(۱۶) و تنها در اواخر قرن چهارم و اوائل قرن پنجم میلادی بود كه چهار انجیل از میان بیش از صد انجیل برگزیده شده و به عنوان كتاب رسمی مسیحیان پذیرفته شدند.(۱۷)
نتیجه: در پایان میتوان نتیجه گرفت كه دین اسلام از حیث جهان بینی و اعتقادی برنامه كاملی ارایه كرده و از انحرافاتی كه مسیحیان و یهودیان در این زمینه دچار آن شدهاند، مصون مانده است. هم چنین دین اسلام از حیث عملی و ایدئولوژی برنامه كاملی را برای هدایت انسانها در حوزه فردی و اجتماعی ارایه كرده و كاملترین برنامه زندگی را معرفی میكند. برخلاف ادیان مسیحی و یهودی كه در هر دو حوزه عاجز بوده ریزهخوار مكاتب دیگر هستند و در نهایت این كه دین اسلام به دلیل داشتن معجزه جاویدانی به نام قرآن و امامان معصوم پویا و زنده است و از تحریف صاحبان زر و زور و تزویر در امان مانده ولی ادیان دیگر به خصوص مسیحیت و یهودیت فاقد این دو عنصر بوده و در همان ابتدا به دست صاحبان قدرت و شیاطین تحریف شده از بین رفتهاند و آنچه امروز باقی مانده به درد جامعه بشری نمیخورد و مسیحیان و یهودیان در حوزه فردی و اجتماعی چارهای جز پناه بردن به عرفان هندی و مكاتب اومانیسم، لیبرالیسم و... ندارند.
پی نوشتها
۱. ر.ك: طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر همدانی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چ ۱۳۶۳ ش، ج۱، ص ۴۶۸.
۲. آل عمران:۱۹.
۳. ام تقولون انّ ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و الاسباط كانوا هوداً او نصاری قل أأنتم اعلم اَم الله...». بقره:۱۴۰.
۴. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، لبنان، داراحیاء التراث العربی، چ دوم، ۱۴۰۳ ق، ج ۵۳، ص ۱.
۵. توبه:۳۰.
۶. یوحنا، باب ۱-۳، و هم چنین ر.ك: میشل، توماس، كلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، مركز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چ دوم، ۱۳۸۱، ص۷۲ تا ۷۸.
۷. كتاب پیدایش، باب۳۲- ۲۴ تا ۳۱.
۸. همان، ج ۳، ص ۸ ـ ۱۲.
۹. همان، باب۱۹، -۳۸ و انجیل لوقا، باب۲۲- ۱۶ ـ ۱۹.
۱۰. بقره:۱۳۵.
۱۱. ابونصر محمد بن مسعود، تفسیر عیاشی، تهران، مكتبة العلمیة الاسلامیه، ج۱، ص۶۱.
۱۲. حر عاملی، محمد، وسایل الشیعه، قم، انتشارات آل البیت، ج ۲، ص ۱۱۷.
۱۳. حر عاملی، محمد، وسایل الشیعه، ج ۲۷، ص ۳۳.
۱۴. عهد عتیق، كتاب زحمیا، باب ۸.
۱۵. میشل توماس، كلام مسیحی، همان.
۱۶. لوقا، باب ۱.
۱۷. ویلسون، برایان، دین مسیح، ترجمه حسن افشار، نشر مركز، چ اول، ۱۳۸۱، ص ۴۷ و ۴۸.
منبع: نرم افزار پاسخ ۲ مرکز مطالعات حوزه.