اين قرآن يادآور نقشی است که زمانی آسيای ميانه در تاريخ اسلام داشته است، حقيقتی که پس از ۷دهه تحميل الحاد به اين منطقه در دوره شوروی سابق، غالبا ناديده گرفته شده است.
کتابخانه ای که اين قرآن در آنجا نگهداری می شود در بخش قديمی تاشکند موسوم به "هست- امام" واقع است و با جاذبه های گردشگری تاشکند بسيار فاصله دارد.
محل کار مفتی اعظم ازبکستان، بالاترين مقام مذهبی کشور، در این منطقه و در حياط يک مدرسه واقع است.
درست در سوی ديگر جاده، مسجد و مدرسه گمنام ديگری موسوم به "موی مبارک" را می بينيم که گفته می شود يک تار موی حضرت محمد، پيامبر اسلام که کمتر کسی آن را ديده و نيز يکی از مهمترين مجموعه های آثار تاريخی آسيای ميانه، در آنجا قرار دارد.
اکرم احمداف، دستيار جوانی که در دفتر مفتی ازبکستان کار می کند می گويد که در اين کتابخانه ۲۰ هزار جلد کتاب و سه هزار نسخه خطی وجود دارد.
اين کتاب ها درباره تاريخ، ستاره شناسی و طب دوره قرون وسطی است. علاوه براين کتاب هايی درباره تفسير قرآن و نيز قوانين را می توان در اين کتابخانه ديد.
اکرم احمداف می گويد که قديمی ترين کتاب موجود در اين کتابخانه، قرآن عثمان است که قدمتش به قرن هفتم ميلادی بازمی گردد.
آيات مقدس
نقل است که قرآن عثمان به همت عثمان خليفه سوم مسلمانان در مدينه با جمع آوری آيه های قرآن تدوين شده است.
قبل از وی، مسلمانان آيات مقدسی را که وحی خداوند به پيامبر اسلام بود، از حفظ می کردند يا آن را بر روی چوب يا استخوان شتر می نوشتند.
دفترمفتی ازبکستان در اين محل قرار دارد
اين قرآن نفيس در صندوق مخصوصی نگهداری می شود که در ديوار يک اطاق کوچک جا سازی شده و يک طرف آن شيشه ای است.
حدود يک سوم نسخه اصلی يعنی۲۵۰ صفحه قرآن منسوب به عثمان باقی مانده که به خط برجسته عربی است.
اکرم احمداف می گويد: "اين قرآن روی پوست آهو در حجاز درعربستان سعودی نوشته شده بنا براين نوشته ها به خط حجازی است که به خط کوفی نزديک است."
گفته می شود که خليفه عثمان پنج نسخه از نسخه اصلی قرآن را تهيه کرده بود. بخش هايی از يک قرآن که اکنون در موزه توپ قاپی، در استانبول قراردارد نيز يکی ديگر از پنج نسخه اصلی است.
متن تاريخی
عثمان هنگامی که سرگرم خواندن قرآن خودش بود کشته شد و تصور می رود لکه تيره رنگی که برروی صفحات اين قرآن ديده می شود، خون عثمان است.
اين داستان که چگونه قرآن عثمان به تاشکند رسيده شنيدنی است.
گفته می شود که پس ازمرگ عثمان، حضرت علی، امام اول شيعيان، اين قرآن را به کوفه برد و ۷۰۰ سال بعد هنگامی که تيمور لنگ با لشگر خود به اين منطقه رسيد قرآن عثمان را با خود به سمرقند پايتخت باشکوهش برد.
برای چهار قرن اين قرآن در آنجا بود تا اينکه روس ها در سال ۱۸۶۸ سمرقند را اشغال کردند. فرماندار روس سمرقند، قرآن عثمان را به سن پترزبورگ فرستاد تا در کتابخانه سلطنتی نگهداری شود.
ولی پس از انقلاب بلشويکی، لنين که علاقمند بود حمايت مسلمانان روسيه و آسيای مرکزی را جلب کند قرآن عثمان را به" اوفا" در بشکورتستان فرستاد.
نهايتا به دليل تقاضاهای مکرر مسلمانان تاشکند، قرآن عثمان در سال ۱۹۲۴ به اين شهر بازگردانده شد و از آنموقع تاکنون در تاشکند باقی مانده است.
از آنجا که مقامات دولت ازبکستان بی اعتمادی رژيم کمونيستی شوروی به اسلام را به ارث برده اند و هنوز به تاريخ اسلامی خود با ترديد نگاه می کند، مايل نيستند توجه زيادی به اين قرآن بشود و درنتيجه قديمی ترين گنجينه اسلامی هنوز در بخش قرون وسطايی و دورافتاده تاشکند نگهداری می شود.
