معرفى كتاب
تمثیلات قرآن به قلم«حميد محمد قاسمى» نگارش يافته به بررسى تمثيلات قرآن كريم از جنبۀ تربيتى آن پرداخته است و حال آنكه در گذشته مطالعات صورت گرفته بر روى مثالهاى قرآنى غالبا ناظر به جنبۀ ادبى و بلاغى اين تمثيلات بوده و از نقش مؤثر و منحصربه‌فردى كه مثالهاى قرآن در پرورش نفوس و هدايت انسانها بر عهده دارد غفلت شده است در حاليكه در تمثيلات قرآن،شنونده تنها خود را مواجه با يك جلوۀ ادبى و هنرى محض نمى‌يابد كه فقط احساسات او را برانگيزد، بلكه در كنار اين جنبه‌ها، اهداف و آثار تربيتى گوناگون و متعددى تعقيب مى‌شود.در اين نوشتار،ضمن اشاره به اهميت و فوائد تمثيل، به جايگاه و اهميت مثالها در قرآن كريم اشاره شده و با اشاره به برخى ويژگى‌هاى مهم و حائز اهميت مثالهاى قرآنى تلاش شده است تا از منظر تربيتى به اين تمثيلات نگريسته شود.
بررسى معناى مثل و اقسام آن و اهميت تمثيل و نقش شايان و نيز فوائد و آثار باارزش آن، جايگاه و اهميت تمثيل در قرآن و معناى واژه مثل در قرآن و ويژگى‌هاى كه مثالهاى قرآنى دارا هستند، همچنين بررسى اهداف تربيتى تمثيلات قرآنى و برشمردن نمونه‌هايى از فضائل و رذائل اخلاقى و بررسى تمثيلات مقايسه‌اى قرآن كريم براى ترسيم ارزشها و ضد ارزشها،نيز ترسيم و تصوير حقايق غيبى، مفاهيم اعتقادى و حالات نفسانى و روحانى در قالب امور محسوس و ملموس و...محتواى كتاب را شكل مى‌دهند.
ساختار
كتاب مشتمل بر يك مقدمه و سه بخش و يك خاتمه و فهرستى از منابع و آيات و أعلام مى‌باشد.بخش اول تحت عنوان:تمثيل و جايگاه آن سه فصل ذيل را دربر مى‌گيرد:
فصل ۱:معناى مثل و اقسام آن.فصل ۲:اهميت تمثيل و نقش شايان آن.فصل ۳:فوايد مثل.بخش دوم با عنوان:تمثيل در قرآن كريم،شامل دو فصل مى‌باشد كه عبارتند از:فصل ۱:جايگاه و اهميت تمثيل در قرآن كريم.فصل ۲:ويژگى‌هاى تمثيلات قرآنى و بخش سوم تحت عنوان:تمثيل در نظام تربيتى قرآن كريم،دو فصل ذيل را در خود جاى داده است:فصل ۱:اهداف تربيتى تمثيلات قرآن، كه مباحثى چون:توجه دادن به ارزشها و مكارم اخلاقى و برحذر داشتن از زشتى‌ها و پلشتى‌ها، ترسيم و تصوير حقايق غيبى، مفاهيم اعتقادى و حالات نفسانى و روحى در قالب امور محسوس و ملموس، ارائه الگوها و نمونه‌هاى عينى، برانگيختن نيروى فكر و انديشۀ بشر (تشحيذ ذهنى)، عبرت‌آموزى از وقايع و حوادث تاريخى و تبيين سنتهاى الهى، آشكار نمودن اصالت حق و ناپايدارى باطل، تبيين حقيقت دنيا و ناپايدارى آن، تحقير آرمانها و مبانى فكرى و اعتقادى مشركين و كفار،خاموش ساختن افراد لجوج و عنود و در آخر، ابتلاء و امتحان براى آشكار نمودن گوهر حقيقت آدمى،پرداخته است.فصل ۲: آثار تربيتى تمثيلات قرآن.
ويژگى
نگاه از زاويۀ مسائل تربيتى به تمثيلات قرآنى را مى‌توان ويژگى اين اثر برشمرد و حال آنكه غالب پژوهشها در زمينه مثالهاى قرآنى از جنبۀ ادبى و بلاغى صورت پذيرفته است.
نسخه‌شناسى
اين كتاب به قلم حميد محمد قاسمى نگارش يافته و در قطع وزيرى با جلد گالينگور در ۳۰۶ صفحه براى اولين‌بار در سال ۱۳۸۲ شمسى از سوى انتشارات اسوه(وابسته به سازمان اوقاف و امور خيريه) به چاپ رسيده است.
منبع: ویکی نور
