شبهه: مخالفین شیعه این مطبلب را القا می کنند که به اعتقاد شیعه حضرت مهدی قرآن جدید و اصلی را با خود می آورد . این مطلب دلیل بر این است که قرآن موجود از نظر شیعه قرآن اصلی نیست و تحریف شده است. می گویند این مطلب در احسن المقال تالیف صفدر حسین نجفی گفته شده است.
پاسخ
موضوع امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ و قیام و انقلاب جهانی او یک امر مسلم و غیر قابل خدشه در بین مسلمانان است و لذا علماء و دانشمندان اهل سنت به ظهور مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ كه از دودمان پاك پیامبر و از فرزندان حضرت فاطمه زهرا ـ سلام الله علیها ـ است معتقدند این اتفاق نظر به حدی است كه حتی تندروترین گروه‌های اسلامی ـ یعنی وهابیان ـ نیز این موضوع را نه تنها پذیرفته‌اند، بلكه به طور جدی از آن دفاع می‌كنند و از عقاید قطعی و مسلم اسلامی می‌دانند[۱] اكثر محدثان اهل سنّت احادیث مربوط به امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ را در كتابهای خود آورده‌اند.
بعضی از دانشمندان اهل سنت در گذشته و حال، كتاب‌هایی مستقل در موضوع امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ نوشته‌اند مثل ابو نعیم اصفهانی در مجموعه الاربعین (چهل حدیث) و سیوطی در كتاب «العرف الوردی فی اخبار المهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ»
بعضی از علمای اهل سنت در مقام دفاع از عقیدة مهدویت و ردّ منكران این عقیده، كتاب و مقاله نوشته‌اند مانند «محمد صدیق مغربی» كه در رد گفتار «ابن خلدون» كتابی نگاشته و به سختی از او انتقاد كرده است.
این‌ها نمونه‌هایی از موضع اهل سنت در برابر مسئله مهدویت است. این مسئله هیچ اختصامی به شیعه امامیه ندارد. در کتابهای حدیثی اهل سنت به صورت بسیار گسترده در باره حضرت مهدی (ع) و ظهور آن حضرت در آخرالزمان احادیثی نقل شده است و در بیشتر کتابها بابی تحت عنوان های «کتاب المهدی»[۲] و« باب ما جاء فی المهدی»[۳]و « بَاب خُرُوجِ الْمَهْدِی »[۴] و «باب المهدی»[۵] به این مسئله اختصاص داده شده و احادیث و روایات زیادی در باره حضرت مهدی (ع) در زیر این عناوین ذکر شده اند. ما برای نمونه چند حدیث را از این کتابها نقل می کنیم:
در المستدرک حاکم نیشابوری چندین حدیث در این رابطه نقل شده و آنها را بر شرط بخاری و مسلم صحیح دانسته است «... عن أبی سعید رضی الله عنه قال قال رسول الله (ص) المهدی منا أهل البیت أشم الأنف أقنى أجلى یملأ الأرض قسطا وعدلا كما ملئت جورا و ظلما یعیش هكذا ... » از ابو سعید خدری نقل شده که رسول خدا فرمود مهدی از اهل بیت ما است که دارای بینی بلند و پیشانی باز زمین را با قسط و عدل پر می کند بعد از آنکه با جور وظلم پر شده باشد.[۶]
در صحیح ابن حبان احادیثی در باره مهدویت امده که یکی از آنها اینگونه نقل شده است:
أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِی بْنِ الْمُثَنَّى قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو خَیثَمَةَ قَالَ حَدَّثَنَا یحْیى بْنُ سَعِیدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَوْفٌ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الصِّدِّیقِ عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِی عَنِ النَّبِی (ص) قَالَ لا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى تَمْتَلِئَ الأَرْضُ ظُلْمًا وَعُدْوَانًا ثُمَّ یخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَیتِی أَوْ عِتْرَتِی فَیمْلَؤُهَا قِسْطًا وَعَدْلا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْمًا وَعُدْوَانًا. یعنی پیامبر اسلام (ص) فرمود قیامت برپا نمی شود مگر بعد از آنکه زمین از ظلم و عدوان پر شود و سپس مردی از اهل بیت من خروج کند و آن را بعد ازینکه پر از ظلم و جور شده است از قسطو عدل پر کند. [۷]
در ذیل این حدیث می گوید که اخباری که از وصف واسم مهدی نقل شده است بر ضد سخن کسی است که گمان کرده مهدی همان عیسی بن مریم است.
به هر حال امام مهدی (ع) در آخرالزمان خواهد آمد و لی اینکه آن حضرت قرآن و یا دین جدید غیر از این قرآن و غیر از دین اسلام دین دیگر بیاورد هیچ دلیلی قابل قبولی ندارد. و اینکه در کتاب احسن المقال تالیف صفدر حسین نجفی چه چیزی نوشته شده است به دلیل اینکه ما دسترسی به این کتاب نداریم چیزی نمی دانیم. و لی در عین حال ممکن است مطالبی که در ذیل به آن پرداخته خواهد شد در این کتاب آمده باشد. برای رفع این شبهه نیاز به مقدمه زیر می باشد:
ادیان آسمانی در حقیقت مانند آب زلال و شف‍ّافی هستند كه از آسمان نازل می‌گردند كه در آغاز، به صفا و پاكی باران و روشنایی آفتاب هستند، ولی با تماس افكار منحطّ جاهلان و دست های آلوده مغرضان و آمیختگی با عادات و خرافات، گاهی چنان تحریف می‌شوند كه جاذبه خود را از دست می‌دهند. یكی از رسالت های امام زمان ـ علیه السّلام ـ پیراستن اسلام از این آلودگی‌ها و خرافات و پیرایه‌ها، و به تعبیر دیگر، نوسازی بنای شكوهمند اسلام است. به همین دلیل، در پاره‌ای از روایات از این نوسازی تعبیر به امر جدید شده است. به خصوص با توجه به آنچه که در روایات نقل شد که زمین پر از ظلم و عدوان می شود و عدالت و احکام اسلامی جایگاه خود را از دست می دهد و مهدی می آید همه چیز را از نو بنا میکند. این روایات و احادیث که از معصومین اهل بیت نقل شده اند ناظر به این مسئله است. همین امروز می بینیم که در جهان اسلام چه فرقه ها و گروه های انحرافی به وجد آمده و مسلمانان را به آشوب کشیده و بسیاری از احکام اسلامی تعطیل گشته و بسیاری از احکام غیر مشروع بع عنوان شریعت اسلام پذیرفته شده است.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: اذا خرج القائِمُ یقوم بِاَمرٍ جدید و كتابٍ جدیدٍ و سُنُّةٍ جدید و قَضاءِ جَدیدٍ.[۸] هنگامی كه قائم خروج كند، امر جدید. كتاب جدید، روش و سنت جدید و داوری جدیدی باخود می‌آورد یعنی در آن زمان، اسلام را آنچنان از لابلای انبوه خرافات و تحریف‌ها و تفاسیر نادرست بیرون می‌كشد كه گویی بنایی كاملاً نو و جدید ساخته است.
البته تذكر این نكته ضرورت دارد كه علی‌رغم تصوری كه در میان مردم وجود دارد در روایات امام مهدی ـ علیه السّلام ـ آورندة «دین جدید» معرفی نشده است و واژة «دین جدید» در هیچ یك از روایات مربوط به امام مهدی ـ علیه السّلام ـ ذكر نشده است. با این وجود در مورد دستورات و آیین حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ دو دسته روایت وارد شده است. یك دسته منشأ پیدایش این فكر شده است كه حضرت دارای آیین جدیدی است. كه نخست به این دسته از روایات اشاره می كنیم.
دسته اول: روایاتی كه منشأ توهم دین جدید شده است و آنها عبارتند از:
۱. از امام صادق ـ علیه السّلام ـ از سیره حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ سوال شد حضرت چنین فرمودند:
یصْنَعُ ما صَنَعَ رسول الله، یهْدِمُ ما كانَ قَبْلَهُ كَما هَدُمَ رسول الله اَمْرَ الجاهِلیه و یسْتَأنِفُ الاسلامَ جَدیداً.[۹]
همان كاری را كه رسول خدا انجام داد. مهدی انجام می‌دهد. بدعت های موجود را خراب می‌كند، چنانكه رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله وسلم ـ اساس جاهلیت را منهدم نمود سپس اسلام را از نو بنا می‌كند.
۲. شخصی بنام ابو خدیجه از حضرت صادق نقل می‌كند كه حضرت فرمود: اِذا خرَجَ القائمُ جاءَ بِاَمْرٍ جدیدٍ كَما دَعا رسول الله فی بَدْءِ الاِسلام اِلی اَمْرٍ جَدید.[۱۰] هنگامی كه قائم ظهور كرد با امر جدید خواهد آمد چنانكه رسول خدا در آغاز اسلام مردم را به امر جدید دعوت می‌كرد.
دسته دوم روایات كه مبین روایات فوق هستند واز آنها استفاده می‌شود كه حضرت مهدی ـ علیه السّلام ـ مروج دین جدش پیامبر اسلام است:
۱. ابو سعید خدری از رسول خدا روایت می‌كند كه حضرت فرمود: یخْرُجُ رَجُلُ مِنْ اَهْلِبَیتی و یعْمَلُ بِسُنَّتی.[۱۱] یكی از اهل بیت من قیام می‌كند و به سنت و روش من عمل می‌كند.
۲. وَ اَنَّ الثانی عشر مِنْ وُلْدی یغیبُ حتی لا یری وَ یأْتی عَلی اُمَّتی بِزَمَنٍ لا یبْقی مِنَ الاِسْلام اِلاّ اِسْمُهُ...[۱۲] دوازدهمی از فرزندانم به طوری غایب می‌شود كه اصلاً دیده نمی‌شود. زمانی خواهد آمد كه از اسلام جز اسمی و از قرآن جز رسم و اثری باقی نمی‌ماند، در آن هنگام خدا به وی اجازه نهضت می‌دهد و به وسیلة او اسلام را تقویت كرده و تجدیدش می‌كند. و چندین روایت دیگر به همین مضمون وجود دارد.
چنانكه ملاحظه فرمودید این احادیث بالصراحه دلالت دارند بر اینكه برنامه امام زمان و رفتارش ترویج و بسط اسلام و تجدید قرآن است و به منظور اجرای سنت های پیامبر مقاتله می‌كند. بنابراین، اگر اجمالی در دسته اول وجود داشت با توضیحاتی كه در این احادیث آمده است برطرف می‌شود. در مجموع باید احادیث را به گونه‌ای تفسیر كرد كه رفع شبهه شود بدین معنا و بیان كه در زمان غیبت، بدعت هایی در دین گذاشته می‌شود و احكامی از اسلام و قرآن بر طبق میل مردم تأویل و تفسیر می‌شود و بسیاری از حدود و احكام چنان فراموش می‌شوند كه گویا اصلاً از اسلام نبودند. وقتی كه مهدی ـ علیه السّلام ـ ظهور كند بدعت ها را باطل می‌كند واحكام خدا و قرآن را صادر می‌نماید. حدود را بدون سهل انگاری اجرا می‌كند و معلوم است كه برای مردم چنین برنامه‌ای تازگی دارد. مردمی كه اركان و اصول مسلّمه اسلام را رها كرده و تنها به برخی ظواهر آن اكتفا نموده، از اسلام فقط نماز و روزه و اجتناب از نجاسات چیزی نمی‌دانند، بعضیها دین را در مسجد محصور كرده و حقیقت آن در عمل و حركت شان نفوذ ندارد. در كوچه و بازار، دانشگاهها و... اثری از اسلام نیست. محرمات الهی را با حیله‌های گوناگون و تأویلات صوری جایز می‌شمارند. از ادای حقوق واجبه خودداری می‌نمایند به دلخواه خود احكام و آیات را تفسیر می‌كنند. از قرآن فقط به قرائت، تجوید و احترام صوری اكتفا می‌كنند. اگر امام زمان ـ علیه السّلام ـ ظاهر شود و بگوید: شما از حقیقت و گوهر دین دور افتادید و آیات و احادیث را بر خلاف واقع تفسیر كرده‌اید. چرا حقیقت نورانی قرآن و اسلام را رها كرده‌اید و به ظواهر قناعت كرده‌اید؟ دستورات اخلاقی و اجتماعی را باید از اركان اسلام بدانید و جزء برنامة عملی خویش قرار دهید و اسلام را در مساجد محصور نكنید و با حیله‌ها از زیربار احكام خدا شانه خالی نكنید، وظیفه امر به معروف و نهی از منكر را به طور واقعی آن انجام دهید و فلان عمل، بدعت است آن را ترك كنید و از اسلام و دین خدا ندانید. قطعاً چنین دین و برنامه‌ای برای مردم تازگی دارد زیرا تا كنون اسلام را به شكل دیگر تصور كرده بودند، آنان می‌پنداشتند ترقی و عظمت اسلام در تزئین مساجد و مناره‌های بلند است موقعی كه امام زمان ـ علیه السّلام ـ بفرماید عظمت اسلام، عمل صالح و راستی و درستی و امانت و وفای به عهد و اجتناب از حرام و ... است. برای مردم تازگی دارد. این است معنای آیین جدید نه آنكه حضرت دین و آئین جدید به همراه می‌آورد كه غیر از دین و آئین پیامبر است. بلكه دین پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله و سلم ـ را از خرافات و بدعت ها و آلودگی ها بیرون می‌آورد آنطور كه تا به امروز نبود.
اگر به کتابهای اعتقادی ، تفسیری و فقهی شیعه مراجعه شود همگی بر این عقیده اتفاق دارند که پیامبر اسلام خاتم انبیاء و دین اسلام کامل ترین دین و آخرین دین خداست و قرآن کامل ترین کتاب خدا و غیر قابل تحریف می باشد و تمام آیات آن معجزه الهی است. با این اعتقاد ممکن نیست که عقیده شیعیان بر این باشد که امام مهدی کتاب و دین جدید غیر از قرآن و اسلام می آورد! و این چیزی است که دشمنان اسلام و اهل بیت رسول خدا به آن دامن می زنند تا بدین وسیله شیعیان را به کفر متهم کنند واحساسات عوام را بر علیه آنان تحریک نمایند.
[۱] . شخصی به نام ابو محمد از كنیا سؤالی دربارة ظهور مهدی منتظر ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ از رابطة العالم الاسلامی كه زیر نظر وهابیان عربستان اداره می‌شود پرسید. آنها ضمن پذیرفتن احادیث حضرت مهدی توسط پنج تن از علمای معروف حجاز رساله‌ای تهیه و برای او فرستاده‌اند پس از ذكر نام حضرت مهدی و محل ظهور او یعنی مكه را نوشته‌اند و توضیحات مضطر داده‌اند اقتباس از: الهامی، داود، آخرین امّید، ص ۲۲۷، انتشارات مجلة مكتب اسلام، چ اول، ۷۲.
[۲] . سنن ابی داود،
[۳] . موارد الظمآن
[۴] . سنن ابن ماجه و سنن ترمذی
[۵] . الجامع فی الحدیث
[۶] . محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاكم النیسابوری، المستدرک علی الصحیحین ج۴ ص۶۰۰ - ۶۰۱ ، دار الكتب العلمیة - بیروت - ۱۴۱۱هـ - ۱۹۹۰م، الطبعة: الأولى، تحقیق: مصطفى عبد القادر عطا.
[۷] . : محمد بن حبان بن أحمد أبو حاتم التمیمی البستی صحیح ابن حبان ج۱۵ ص۲۳۶ ، مؤسسة الرسالة - بیروت - ۱۴۱۴ - ۱۹۹۳، الطبعة: الثانیة، تحقیق: شعیب الأرنؤوط.
[۸]. اثبات الهداة ، شیخ حر عاملی ، ج ۷ ، ص ۸۳.
[۹]. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۲، بیروت، مؤسسه الوفاء.
[۱۰]. همان ، ص ۸۳.
[۱۱]. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۸۲.
[۱۲]. آیت الله صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۹۸، قم، انتشارات حضرت معصومه سلام الله علیها.
