قرآن با احترام تمام تولد معجزه آسای حضرت مسیح را که آیه و نشانه روشن بر قدرت خدای یکتا می باشد حکایت می کند. به گفته قرآن هنگامیکه حضرت مریم بلا فاصله بعد از مژدهی فرشته باردار می شود «درد زايمان او را به كنار تنه درخت خرمايى كشاند (آن قدر ناراحت شد كه) گفت: «اى كاش پيش از اين مرده بودم، و بكلّى فراموش مىشدم!
ناگهان از طرف پايين پايش او را صدا زد كه: «غمگين مباش! پروردگارت زير پاى تو چشمه آبى (گوارا) قرار داده است!
و اين تنه نخل را به طرف خود تكان ده، رطب تازهاى بر تو فرو مىريزد!
(از اين غذاى لذيذ) بخور و (از آن آب گوارا) بنوش و چشمت را (به اين مولود) روشن دار! و هر گاه كسى از انسانها را ديدى، (با اشاره) بگو: من براى خداوند رحمان روزهاى نذر كردهام بنا بر اين امروز با هيچ انسانى هيچ سخن نمىگويم! (و بدان كه اين نوزاد، خودش از تو دفاع خواهد كرد»[۱]
حضرت مسیح(ع) پس از تولد
بنا بر آموزه دین اسلام مبتنی بر آیات قرآن کریم وجود حضرت مسیح(ع) سراسر معجزه و بیانگر قدرت بی انتهای پروردگار می باشد. هنگامی که حضرت مریم(س) به طور غیر منتظره حضرت مسیح(ع) به دنیا آورد، اضطراب و نگرانی سراپای اورا فرا گرفته بود چون در برابر تهمت مردم جوابی نداشت و نمی توانست از خود و فرزندش دفاع کند و این نگرانی او به جا بوده و خداوند به او اطمئنان میدهد که نگران نباشد و با معجزاتی که انجام خواهد داد هیچ اتهامی متوجه او نخواهد شد. و لذا به حضرت مریم دستور می دهد که تو با هیچ کسی در این مورد سخن مگو و بگو من برای خدا روزه سکوت گرفته ام و با هیچ کسی سخن نمی گویم.
قرآن کریم جریان دفاع معجزه آمیز از حضرت مریم را به طور مفصل این گونه بیان نموده است: «(مريم) در حالى كه او را در آغوش گرفته بود، نزد قومش آورد، گفتند: «اى مريم! كار بسيار عجيب و بدى انجام دادى!
اى خواهر هارون! نه پدرت مرد بدى بود، و نه مادرت زن بد كارهاى!!» (مريم) به او(کودک) اشاره كرد. گفتند: «چگونه با كودكى كه در گاهواره است سخن بگوييم؟!» (ناگهان عيسى زبان به سخن گشود و) گفت: «من بنده خدايم او كتاب (آسمانى) به من داده و مرا پيامبر قرار داده است! و مرا- هر جا كه باشم- وجودى پربركت قرار داده و تا زمانى كه زندهام، مرا به نماز و زكات توصيه كرده است! و مرا نسبت به مادرم نيكوكار قرار داده و جبّار و شقى قرار نداده است! و سلام (خدا) بر من، در آن روز كه متولّد شدم، و در آن روز كه مىميرم، و آن روز كه زنده برانگيخته خواهم شد!»[۲]
این حوادث و نیز حوادثی که قبل از تولد و هنگام تولد حضرت مسیح(ع) اتفاق افتاده همه اش معجزه بوده است و طفل نوزاد با این معجزه که از طرف خدا به وسیله او انجام گرفت هم از مادرش دفاع کرد و هم نبوت و رسالتش را به مردم اعلام نمود.[۳]
معجزات حضرت مسیح(ع)
تمام انبیاء برای اثبات نبوت و رسالت خود شان دارای معجزه بوده اند و خداوند أنان را مجهز با معجزه برای هدایت بشر فرستاده است[۴]. باتوجه به اینکه معجزه بهترین و منطقی ترین دلیل برای اثبات نبوت می باشد ، سنت الهی بر این بوده که انبیائی که از طرف او برای هدایت مردم ارسال می شود با نشانه ای که اختصاص به او دارد همراه باشد تا در ضمن اثبات رسالت آنان، مدعیان دروغین را نیز بی دلیل و رسوا نماید امام صادق(ع) میفرماید معجزه علامت خداوند است و آن را به غیر از انبیاء و رسولان و حججش اعطا نمی کند، برای اینکه راستگویی راستگو از دروغگویی دروغگو به وسیله آن تشخیص داده شود[۵].
اثبات نبوت به وسیله معجزه یک دلیل منطقی و عقلی است نه دلیل اقناعی و خطابی آنگونه که بعضی ها پنداشته اند. رابطه منطقی بین معجزه و حقانیت مدعی نبوت را با یک قیاس شرطیه می توانیم این گونه بیان کنیم: « هر کسی که نبی است باید با خداوند رابطه داشته باشد. و هر کسی که با خداوند رابطه دارد می تواند معجزه بیاورد. و فلان شخص معجزه آورده است . پس او نبی است»
حضرت عیسی مسیح(ع) برای اثبات نبوتش از دیدگاه قرآن معجزات متعددی داشته است و قرآن کریم در این خصوص جملهای را بهکار برده که برای هیچ پیامبر دیگری آن را بهکار نبرده است زیرا خداوند در باره حضرت عیسی(ع) به نحوی خاص بیّنات (معجزات) و روح القدس را مطرح نموده می فرماید: « وَ آتَيْنا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ؛ و به عيسى بن مريم، نشانههاى روشن داديم و او را با روح القدس تأييد نموديم»[۶] در حالیکه طبق فرمایش علامه طباطبایی به حکم آیه« لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ ؛ ما رسولان خود را با دلايل روشن فرستاديم، »[۷] و «يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا؛ فرشتگان را با روح (الهى) به فرمانش بر هر كس از بندگانش بخواهد نازل مىكند (و به آنها دستور مىدهد) كه مردم را انذار كنيد»[۸]، اعطاء بینه و تأیید و تقویت به وسیله روح القدس شامل همه انبیاء می شود و اختصاص به حضرت عیسی(ع) ندارد لکن اسم هیچ پیامبری را در این موضوع به صورت خاص ذکر نفرموده است . اگر در ميان همه انبيا، تنها نام عيسى را ذكر كرده، علتش اين است که هرچند این امور در بین همه انبیاء مشترک است ليكن در خصوص عيسى(ع) به نحوى خاص است، چون تمامى آيات وبينات آن جناب از قبيل مرده زنده كردنش با نفخه، مرغ آفريدنش، بهبودى دادن به پيسى و كورى و از غيب خبر دادنش، امورى بوده متكى بر حيات، و ترشحى است از روح.و به همين جهت آن را فقط به عيسى (ع) نسبت داده و به نام آن جناب تصريح كرده، زيرا اگر تصريح نمىكرد معلوم نمىشد كه اين آيات فضيلت خاص او است، و مانند اين مىشد كه بفرمايد: «و آتينا بعضهم البينات و ايدناه بروح القدس» كه در اين صورت معلوم نمىشد آن بعض كيست؟، براى اينكه بينات و روح القدس مشترك است، نه مختص به پيامبری معين، و هنگامی صفت بارز پيامبرى مىشود كه اسم آن پيامبر را صريحا ببرد، تا شنونده بفهمد كه بيّنات و تاييد به روح القدس در آن پيامبر به نحوى خاص است، نه به آن نحوى كه در همه پيامبران هست، علاوه بر اينكه در اسم عيسى خصوصيت ديگرى هست، و در آن آيتى روشن وجود دارد، و آن آيت، اين است كه وى پسر مريم است كه بدون پدر از او متولد شد، هم چنان كه آيه:« وَ جَعَلْناها وَ ابْنَها آيَةً لِلْعالَمِينَ»[۹] نبودن پدر براى عيسى و نبودن همسر براى مريم را آيتى براى همه عالميان دانسته، پس مجموع پسر و مادر آيت الهيه روشنى، و فضيلت اختصاصى ديگرى است[۱۰].
توضیحات
۱. قرآن کریم معجزات حضرت مسیح(ع) را اینگونه بیان می کند: « من نشانهاى از طرف پروردگار شما، برايتان آوردهام من از گِل، چيزى به شكل پرنده مىسازم سپس در آن مىدمم و به فرمان خدا، پرندهاى مىگردد. و به اذن خدا، كورِ مادرزاد و مبتلايان به برص [پيسى] را بهبودى مىبخشم و مردگان را به اذن خدا زنده مىكنم و از آنچه مىخوريد، و در خانههاى خود ذخيره مىكنيد، به شما خبر مىدهم مسلماً در اينها، نشانهاى براى شماست، اگر ايمان داشته باشيد! »[۱۱]و نیز به یکی از موارد معجزه حضرت مسیح این گونه می پردازد:« عيسى بن مريم عرض كرد: «خداوندا! پروردگارا! از آسمان مائدهاى بر ما بفرست! تا براى اول و آخر ما، عيدى باشد، و نشانهاى از تو و به ما روزى ده! تو بهترين روزى دهندگانى!»
خداوند (دعاى او را مستجاب كرد و) فرمود: «من آن را بر شما نازل مىكنم ولى هر كس از شما بعد از آن كافر گردد (و راه انكار پويد)، او را مجازاتى مىكنم كه احدى از جهانيان را چنان مجازات نكرده باشم!»[۱۲]
۲. قرآن ، خداوند را مبداء و علت حدوث معجزات حضرت مسیح(ع) می داند چنانچه معجزات سایر انبیاء را نیز به خود نسبت می دهد و میفرماید: «هیچ پیامبری را نرسد که جز به اذن خدا معجزهای بیاورد »[۱۳] و لذا معجزات حضرت مسیح آنگونه که بیان گردید به اذن خداوند بوده و بر طبق نقل قرآن حضرت مسیح تمام معجزاتش را به اذن خدا نسبت می دهد.
۳. در قرآن کریم غرض و هدف از معجزات حضرت مسیح(ع) مانند معجزات سایر انبیاء، اثبات رسالت و نبوت قلمداد شده است زیرا که همین هدف و غرض حکمت معجزه را تشکیل می دهد و در غیر این صورت معجزه یک کار بی اثر و غیر مطلوب خواهد بود. قرآن کریم در راستای همین هدف معجزات حضرت مسیح را نقل نموده و لذا هم قبل از بیان معجزات آن حضرت بر رسالت آو تاکید دارد و هم بعد ازآن سخنان حضرت مسیح را مبنی بر رسالت و نبوتش ذکرمیکند و میفرماید:« و آنچه را پيش از من از تورات بوده، تصديق مىكنم و (آمدهام) تا پارهاى از چيزهايى را كه (بر اثر ظلم و گناه،) بر شما حرام شده، (مانند گوشت بعضى از چهارپايان و ماهيها،) حلال كنم و نشانهاى از طرف پروردگار شما، برايتان آوردهام پس از خدا بترسيد، و مرا اطاعت كنيد! خداوند، پروردگار من و شماست او را بپرستيد (نه من، و نه چيز ديگر را)! اين است راه راست!»[۱۴]
[۱] . مریم/ آیات ۲۳-۲۶.
[۲] . مریم / آیات۲۷-۳۳.
[۳] . ابوالصلاح حلبی، الکافی ، ص۱۰۲ ، اصفهان، مکتبه امیر المؤ منین(ع) ، بی تا.
[۴] . حدید/۲۵.
[۵] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار،۱۱/۷۱
[۶] . بقره/ ۸۷و۲۵۳.
[۷] .حدید/۲۵.
[۸] . نحل/۲.
[۹] . انبیاء/۹۱.
[۱۰] . طباطبایی، محمد حسین ، ترجمه الميزان، ج۲، ص: ۴۹۰
[۱۱] . آل عمران/ ۴۹
[۱۲] . مائده/۱۱۴و ۱۱۵.
[۱۳] . رعد/۳۸وغافر/۷۸.
[۱۴] . آل عمران/ آیات ۴۹تا ۵۱.
