شبهه:
چرا قرآن کریم تورات و انجیل را مورد تصدیق قرار داده است در حالی که این دو کتاب تحریف شده اند؟
پاسخ:
برخی ممکن است به آیات قرآن که تورات و انجیل را تصدیق نموده، تمسک جسته و بگویند که به دلیل اینکه این دو دوکتای مورد تأیید قرآن است پس می توان از آن پیروی کرد و در نهایت به این نتیجه برسند که پیروی از یهودیت و مسیحیت اشکالی ندارد. با این توضیح که از دیدگاه آنان دین یهودیت و مسیحیت در کنار دین اسلام از سوی خداوند رسمیت داشته و تفاوتی بین آنها و اسلام وجود ندارد.
در این نوشته به این شبهه پاسخ داده شده و بیان گردیده که تصدیق این دو کتاب به معنای این نیست که می توان از آنها پیروی کرد.
در قرآن کریم آیاتی متعددی وجود دارد که قرآن را مصدق تورات و انجیل معرفی کرده است. مثلا در آیه ۴۱ سوره بقره «مُصَدِّقاً لِما مَعَكُم»، در آیه ۹۱ سوره بقره« مُصَدِّقاً لِما مَعَهُم»، در آیه ۳ سوره آل عمران «نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجيل» و... آمده است.
در تمام این آیات «مصدق» به معنای تصدیق کننده از ماده صدق گرفته شده است. وقتى گفته مىشود من گفتار فلانى را تصديق كردم، معنايش اين است كه با آن معامله صدق نمودم و اعتراف دارم كه او راست مىگويد، و همچنين وقتى گفته مىشود: فلان گفتار را تصديق دارم معنايش اين است كه به راستى و درستى آن اعتراف كردم.
و مراد از جمله:«لِما بَيْنَ يَدَيْهِ»، «لما معکم» و «لما معهم» كتب آسمانى حاضر در عصر نزول قرآن يعنى تورات و انجيل است.
اين آيات شريفه خالى از دلالت بر اين معنا نيست كه تورات و انجيلى كه آن روز در دست يهود و نصارا بوده، همهاش تحريف شده نبوده بلكه پارهاى از مطالب آن همان تورات و انجيل واقعى بوده، كه بر موسى و عيسى(ع) نازل شده، اما همه آنها آياتى كه از طرف خدا نازل شده باشد نبوده، بلكه دستخوش سقط و تحريف شده است. اين نيز مسلم است كه تورات و انجيل زمان رسول خدا (ص) همين تورات و انجيل چهارگانه (مرقس، يوحنا، متى و لوقا) زمان ما بوده است.
پس قرآن كريم اين تورات و اناجيل را فى الجمله نه صد در صد قبول دارد، و نيز به وقوع تحريف، و دستخوردگى آن شهادت داده مىفرمايد: «وَ جَعَلْنا قُلُوبَهُمْ قاسِيَةً يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ، وَ نَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ- تا آنجا كه مىفرمايد وَ مِنَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّا نَصارى، أَخَذْنا مِيثاقَهُمْ، فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ ... [۱] واضح است در این آیات به تحریف تورات و انجیل توسط یهودیان و مسیحیان اشاره شده است.
در آیه ۴۸ سوره مائده که می فرماید «وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ ...»[۲] قرآن مهمین بر کتابهای آسمانی قرار داده شده است.
كلمه«مهيمن» از ماده «هيمنه» گرفته شده و به طورى كه از موارد استعمال آن بر مىآيد معناى هيمنه چيزى بر چيز ديگر اين است كه آن شىء مهيمن بر آن شىء ديگر تسلط داشته باشد، البته هر تسلطى را هيمنه نمىگويند، بلكه هيمنه تسلط در حفظ و مراقبت آن شىء و تسلط در انواع تصرف در آن است، و حال قرآن كه خداى تعالى در اين آيه در مقام توصيف آن است نسبت به ساير كتب آسمانى همين حال است، چون خداى تعالى در جاى ديگر قرآن فرموده كه قرآن «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ» یعنی قرآن بيانگر هر چيزى است.
پس جمله «وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ» متمم جمله «مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ» است و آن را توضيح هم مىدهد، چون اگر اين جمله نبود ممكن بود كسى توهم كند كه لازمه تصديق تورات و انجيل اين است كه قرآن احكام و شرايع آن دو را نيز تصديق كرده باشد، به اين معنا كه حكم كرده باشد به اينكه شرايع تورات و انجيل هم اكنون نيز باقى است، و قرآن هيچ تغيير و تبديلى در آن نداده، و همين كه فرمود: قرآن در عين اينكه تورات و انجيل را تصديق دارد، مهيمن بر آن دو نيز هست، ديگر جاى اين توهم باقى نمىماند، و مىفهماند كه تصديق قرآن به اين معنا است كه قرآن قبول دارد كه اين دو كتاب از ناحيه خدا نازل شده، و خداى تعالى مىتواند هر گونه تصرفى در آنها بنمايد، پارهاى احكام آن دو را نسخ، و پارهاى ديگر را تكميل كند.
بنا بر اين معناى جمله:«مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ» اين است كه قرآن قبول دارد كه تورات و انجيل و معارف و احكامش از ناحيه خدا نازل شده بود و مناسب با حال انسانهاى قبل از اين بود، پس منافات ندارد كه در عين اينكه از ناحيه خدا بوده امروز نسخ و تكميل شود، چيزى از آنها حذف و چيز ديگرى اضافه شود، همانطور كه مسيح (ع) و يا انجيل مسيح (ع) مصدق تورات بود، و در عين حال بعضى از محرمات تورات را حذف نموده، آنها را حلال كرد و قرآن كريم اين معنا را از آن جناب حكايت نموده كه فرمود: «وَ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ لِأُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ».[۳]
پس تصدیق کتابهای انجیل و تورات از جانب قرآن به این معنانیست که هر چیزی که در این دو کتاب است مورد تصدیق قرآن است، بلکه فی الجمله آنها را تصدیق کرده و به ویژه نزول این دو کتاب از طرف خداوند مورد تصدیق قرار گرفته است و حتی اگر برخی از احکام این دو کتاب در معرض تحریف هم قرار نگرفته باشد، از طرف خداوند منسوخ شده و با اینکه منسوخ شده در معرض تصدیق قرآن قرار گرفته و قرآن مهیمن بر آنها قرار داده شده است.
پی نوشت:
[۱] . محمد حسین طباطبایی، ترجمه الميزان، ج۳، ص۹- ۱۰، ترجمه: سيد محمد باقر موسوى همدانى، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسين حوزه علميه قم، چ۵، ۱۳۷۴ ش
[۲] . مائده، ۴۸.
[۳] . ترجمه تفسیر المیزان، ج۵، ص ۵۷۰-۵۷۱.
