استاد احمد نیریزی
احمد بن شمس الدین محمد نیریزی یا میرزا احمد نیریزی ملقب به سلطانی در شهر نیریز فارس متولد شد او از بزرگترین خوشنویسان نسخ نویس و کاتبان قرآن در قرن دوازدهم هجری یعنی در اواخر حکومت صفوی می زیسته. بسیاری از ادعیه و مرقعات به خط او در موزه های بزرگ ایران و جهان برجای مانده نام پدرش را سلطان محمد و لقب خود را شمس الدین قید می کند او به دعوت آخرین پادشاه صفویان به اصفهان مهاجرت کرد و در دربار صفوی به کتابت قرآن و ادعیه نسخ دینی مشغول بوده است پادشاه صفوی میرزا احمد را به سلطانی ملقب کرد او به مناسبت کتابت برای شاه سلطان حسین صفوی برخی از آثارش را به عبارت سلطانی رقم زد و امضا کرده است او بیش از نیم قرن(۱۰۹۶-۱۱۵۲ق) خوشنویسی کرده است وی از دواستاد خود بنامهای آقای ابراهیم قمی و علاءالدین تبریزی بهره گرفت و خود شیوه مخصوصی درخط نسخ بوجود آورد که سرمشق نسخ نویسان ایران شد وبه نسخ ایرانی معروف است. قدیمیترین منبعی که از او یاد شده تذکره ریاض الشعرا( واله داغستانی) است در کتابخانه آستان قدس رضوی مجموعه ای منسوب به احمد نیریزی شامل سوره فاتحه الکتاب ، سوره فتح، چند دعا موجود است که کتابت آن ۱۱۰۴ه ق است. میرزا احمد مدت زیادی در اصفهان ماندگار شد وجود آثار متعددی از ایشان نشان می دهد که وی بیشتر عمر خود را در اصفهان گذرانده‌است استاد سفرهایی به مکه و مدینه و عتبات عالیات و مشهد کرده و هنگام زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) اشعاری گفته که به آب زر روی کاغذ خان بالغ به خط نسخ نوشته بیت اول آن این است:
کفر و ایمان را هم اندر تیرگی هم در صفا
نیست دارالملک جز رخسار وزلف مصطفی
میرزا احمد از راه کتابت حدود شصت هزار تومان صفوی و هدایا و تحف بسیاری از شاه سلطان حسین و درباریان و صاحب منصبان دریافت کرد با وجود این درآمد هنگفت فقط به اندکی قناعت نموده و بقیه را در راه خدا انفاق کرد میرزا احمد علاوه بر کتابت و خوشنویسی به تعلیم شاگردان نیز اهتمام می ورزید و به بعضی خود اجازه می داد که به نام وی امضا کنند واین اجازه به منزله تصدیق نامه رسمی بود که به شاگردانش می داد به همین سبب است که آثار زیادی به نام او وجود دارد و تشخیص خطوط اصلی استاد از شاگردانش جز برای اهل فن امکان پذیر نیست به هر حال احمد نیریزی بزرگترین نسخ نویس ایران است و تاکنون کسی مانند او به میدان اشتهار قدم ننهاده و هر کس که درصدد تحصیل حسن خط بوده به او توصیه می شده( سعی کن در مشق تا چیزی شوی – مثل احمد خان نیریزی شوی) همواره ایشان فرموده‌اند:
بدین امید نوشتم کلام حضرت دوست
که روز حشر به دستم جز این سخن ندهند
روحش شاد
کنگره بین المللی بزرگداشت استاد احمد نیریزی
http://ahmad-neyrizi.ir/
احمد نیریزی
