قرآن و اجتماع

طرح جامعه شناسی در قرآن کریم

احمد حامد مقدم

جامعه‏شناسی علمی نو و جدید است و از هنگام پیدایش آن به عنوان یک علم مستقل در غرب و در صحنه تاریخ علم، بیش از یک قرن و اندی نمی‏گذرد-علمی که در جهان اسلام سابقه داشته و حدود چهار و نیم قرن قبل از متفکّران غرب، توسط اندیشمند بزرگ اسلامی، ابن خلدون مطرح و بنیانگذاری شده بود-ولی در همین عمر نسبة کوتاه، این علم نوین شاهد تحوّلات گسترده و عظیمی بوده است.تحقیقات اجتماعی، روشهای پژوهشی، نظریات و مکاتب جامعه‏شناسی متعدد و ادامه مطلب

شکوفایی جامعه از دیدگاه قرآن

 حجه الاسلام والمسلمین مصطفی پور

 پدیدآورنده: آیة اللّه جوادی آملی

نقش وحی در شکوفایی جوامع انسانی

تکامل تدریجی جامعه در سایه عنایت مکتب‏های الهی و به ویژه اسلام به جامعه پیدا شده است البته نموّ آماری در اثر توالد در افراد بشر امری طبیعی است، چنان چه در حیوانات نیز چنین هست ولی حرکت‏های کیفی آنان یکسان نیست. زیرا افراد جامعه گاهی در مسیر کیفی خود به مرحله‏ای می‏رسند که فخرشان به غارتگری است. از باب مثال قبایل عرب جاهلی در ادامه مطلب

عدالت اجتماعی در قرآن (۲)

تجلی عدالت اجتماعی در توسعه و عدالت اقتصادی

عدالت اجتماعی مقوله مجرد و ذهنی صرف نیست، بلکه امری واقعی و عینی در زمینه‏های مختلف است و نمود روشن این امر عینی در تجلی یافتن آن در عدالت اقتصادی است. در واقع تبلور حکومت عدل و قوانین تأمین کننده عدالت را باید در بخش اقتصاد و معیشت جست و جو کرد، که خود جزئی از عدالت اجتماعی و لازمه آن به شمار می‏آید.
عدالت اقتصادی یعنی «تساوی امکانات، عدالت در توزیع ثروت، تقسیم عادلانه مواد اولیه طبیعی ادامه مطلب

عدالت اجتماعی در قرآن (۱)

رضاحق پناه

مقدمه

عنوان عدالت، آرمانی انسانی است و سابقه‏ای به قدمت عمر بشر دارد. از سپیده‏دم آفرینش، بشر آن را به عنوان یک گرایش باطنی شناخته و به آن روی آورده و مبنای قوانین و قضاوت قرار داده است. هیچ چیز به اندازه پایمال شدن حق ضعیف و مظلوم برای فطرت بشر زجرآور و نفرت‏انگیز نیست و هیچ چیز به اندازه بی‏عدالتی، کینه و دشمنی را در قلبها پدید نمی‏آورد. علت بسیاری از انقلابها، فقدان عدالت اجتماعی در جامعه بوده است و به همین رو تمام ادامه مطلب

جامعه از منظر قرآن

چکیده
زندگی اجتماعی و توجّه به روح جامعه یکی از اساسی‌ترین تعلیمات قرآن است. چشم‌اندازی که قرآن برای جامعة انسانی و تفسیر آن در مورد عوامل فعّال در این جامعه ترسیم می‌کند، بر پایۀ نگرش شمول‌گرایانه به انسان به عنوان مجموعه‌ای متجانس و هماهنگ قرار دارد که ناظر به جنبه‌های آن است. در این چشم‌انداز، تعابیر مختلفی در آیات می‌توان مشاهده کرد که به بیان سنّت‌‌ها و تاریخ آنها، مسائل اجتماعی و دعوت به مطالعۀ جوامع پرداخته است.بحث از ادامه مطلب

اندیشه جامعه مطلوب از دیدگاه قرآن

جامعه ها و تمدّن های بشری دارای مسایل و موضوعات بی شمار، ابعاد متنوع و جنبه ها وجلوه های گوناگونی هستند، و این ویژگی از تنوّع و چندگانگی ابعاد بسیار پیچیده وجود انسان ودنیای پر اسرار و تماشایی و زندگی تفکرانگیز او سرچشمه می گیرد.

این مسایل، از موضوعات بلند و سرنوشت ساز فراطبیعی و حقایق معنوی آغاز می شود و تا واقعیّت های محسوس و ملموسی چون: اقتصاد، سیاست، مدیریت، تربیت، هنر، فرهنگ، امنیّت، آزادی، عدالت، دفاع، برابری، حقّ زندگی، ساعات ادامه مطلب

قرآن و اجتماع

مقدمه:
از آنجا که خداوند طبق بیان خود در قرآن کریم انسان را اشرف مخلوقات بیان نموده و جانشین خود در زمین قرار داده است با حکمت خودبه انسان عقل عطا نموده و اورا در معرض آزمون قرار داد تا با نشان دادن خود درجه کسب کند و بهترین ملاک و بالاترین درجه را برای او تقوی درنظر گرفت : (( اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِنْدَاللهِ اَتْقیکُمْ )) وچون یکی از صفات ثبوتیه خداوند عدالت است خداوند کتاب ((قرآن)) را بعنوان مکمل عقل برای او فرستادوبرای اینکه از کتاب ادامه مطلب

رابطه فرد و اجتماع از نظر قرآن

اگر جامعه ای دارای روح واحد و تفکر اجتماعی واحد شد حکم یک فرد انسان را پیدا می کند و افرادش همانند قوا و اعضای انسان می گردند که ذاتا و فعلا در شخصیت انسان مستهلک می باشند و لذت و دردشان عین لذت و درد انسان است و سعادت و شقاوتشان عین سعادت و شقاوت انسان است، قرآن در داوری اش درباره امت ها و جامعه هایی که به علل تعصبات مذهبی یا ملی تفکر جمعی یگانه ای داشته اند، این چنین داوری نموده است که طبقات و نسل های بعدی را به اعمال نسل های قبلی مورد مؤاخذه ادامه مطلب

اعجاز روانشناختی قرآن در گستره اجتماع

حجت‌الاسلام دکتر محمد علی رضایی اصفهانی* دانشیار جامعه المصطفی العالمیه

مصطفی احمدی‌فر* کارشناسی ارشد دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

قرآن کریم، آخرین سروش آسمانی، نه فقط یک کتاب بلکه یک معجزه است. اعجاز قرآن دارای ابعاد متفاوتی می‌باشد که از آن جمله می‌توان به اعجاز بیانی، محتوایی و ادامه مطلب اشاره نمود.

یکی از انواع اعجاز قرآن کریم که توجه اندیشمندان و روان‌شناسان را به خود جلب نموده است، اعجاز روان‌شناختی می‌باشد. اعجاز ادامه مطلب

زندگی اجتماعی از نظر قرآن (۱)

موضوع بحث سلسله مقالاتی که از این پس در معرض مطالعه اهل نظر قرار می گیرد به بررسی زندگی اجتماعی آدمیان از نظر قرآن می پردازد که در این مقاله از انسان و جامعه و منشأ گرایش انسان به زندگی اجتماعی و مطالب دیگر می پردازد امید است اهل مطالعه از آن بهره لازم را ببرند.

تردیدی نیست که انسان موجودی اجتماعی است و در جمع زندگی می کند. گرچه ممکن است کسی در یک دیر یا صومعه زندگی انفرادی داشته باشد اما این زندگی، انسانی یعنی مسئولانه نخواهد ادامه مطلب