توحید و عدل

عدم منافات «قُلْ إِنَّ اللَّهَ یضِلُّ مَنْ یشاءُ وَ یهْدِی إِلَیهِ مَنْ أَنابَ» (رعد: ۲۷) با عدل الهی

ترجمه آیه فوق این است كه: «بگو در حقیقت خداست كه هر كس را بخواهد بی‌راه می‌گذارد و هر كس را كه (به سوی او) بازگردد به سوی خود راه می‌نماید.» و آیاتی دیگر در قرآن وجود دارد كه انسان را مختار می‌داند. إِنَّا هَدَیناهُ السَّبِیلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً(۱) ما راه را به او نشان دادیم، یا سپاسگزار خواهد بود یا نا سپاس. با توجه به این دو آیه، همیشه اعمال و كردار انسان نتایج و ثمرات و بازتاب خاصی دارد. از جمله اینكه. اگر عمل نیك باشد، نتیجة ادامه مطلب

ماهیت نورانیت خداوند در آیه نور

طبق آیه‌‌ی ۳۵ سوره نور «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» یعنی «خدا نور آسمان ها و زمین است.» ماهیت نورانیت خداوند چگونه است؟ آیا منظور نور محسوس است؟

در آاین آیه شریفه  مراد این نیست كه خداوند، دارای جسمی نورانی است، چون طبق یافته‌های علمی امروزه، حقیقت نور، جسمی رقیق و روشنی می‌باشد كه درباره‌ی آن تحقیقات بسیاری انجام گرفته است و از طرف دیگر، نور از محدثات است، در حالی كه خدای تعالی محل حوادث نیست.

پس توصیف خدای تعالی ادامه مطلب

معنای حيات الهي (صفت حي) از منظر قرآن و حديث

صفات خداوند بر دو دسته است:

۱. صفات سلبي. ۲. صفات ثبوتي .

صفات ثبوتي هم خود بر دو قسمند: ۱. صفات ذات. ۲. صفات افعال.

يكي از صفات خداوند صفت حي و حيات است كه جزء صفات ثبوتي ذاتي خداوند است. يعني خداوند حي است و حيات خداوند هم عين ذات اوست، در قرآن آيات زيادي دلالت بر حيات الهي دارند از جمله:

اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُادامه مطلب الآيه خداست كه معبودي جز او نيست، زنده و برپادارنده است.(۱) وَتَوَكَّلْ عَلَي الْحَيِّ الَّذِي ادامه مطلب

منظور از «هو الاول و الآخر» در قرآن

برای بیان اینکه مراد از این دو صفت خداوند چیست چند نكته ضروری است:

۱. محتوای آیه: هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن و هو بكل شیء علیم(۱) یعنی «اوست اول و آخر و ظاهر و باطن و او به هر چیزی بسی داناست.»

۳. سوره حدید یكی از سوره‌های قرآنی و از مجموعه‌ی مسبحات است. حدید از جمله سوره‌های بسیار عمیق و دقیق است كه هوشمندان و تیزهوشان را به تفكر وا‌می دارد.

۴. در تفسیر روایی، در ارتباط با اهمیت سوره حدید چنین آمده است:

«سئل علی بن الحسین ـ ادامه مطلب

نظام آفرینش؛ گستره برهان و عدالت الهی

خاستگاه پاداش و كیفر به روایت قرآن

 قرآن كریم در بیان اثبات معارف، اندیشه آدمی را در چارچوب اصطلاحات فلسفی و براهینِ دقیق و پر پیچ و خم محصور نمی سازد. هر چند در ارائه حقایق، اشاراتی دقیق داشته و خواص نیز از آن استفاده می نمایند، ولی سبك عمومی استدلال و بیان الهی، توجه دادن انسان به فطرت و برانگیختن زمینه های فطری و توجه به خودشناسی و یا مظاهر طبیعت می باشد. به طوری كه حقایقی همچون رستاخیز و پاداش و كیفر را به صورت یك حادثه ادامه مطلب

معناى عدالت‏ در تفسیر «المیزان»

كسانى كه در احكام و معارف اسلامى بحث مى  كنند در خلال بحث هاى خود بسيار به لفظ عدالت بر مى  خورند، و چه بسا در باره عدالت به تعريفات مختلف و تفسيرهاى گوناگونى كه ناشى از اختلاف مذاقهاى اهل بحث و مسلك هاى ايشان است برخورد مى  كنند، ليكن مذاقى كه در تعريف عدالت اختيار مى  كنيم بايد مذاقى باشد كه با كار ما كه تفسير قرآن است سازگار باشد.  

مذاقى باشد كه بتوان آن را در تجزيه و تحليل معناى عدالت و كيفيت اعتبارش با فطرتى كه مبناى همه احكام ادامه مطلب

عدل جهان شمول مهدوی در نگاه جامع قرآنی به عدل

چكیده

در این مقاله مفهوم عدل، به معنای شامل و جامع آن كه زیر بنا و اساس تمام تفكرات اسلامی است، تبیین شده و رابطه آن، باحق و حد آشكار می گردد. مفهوم عدل، در خداوند متعال و نسبت انسان و نظام خلقت با مفهوم عدل، كالبد شكافی شده و عدل، مقام و رتبه ای قابل دستیابی برای انسان تبیین می شود. در نهایت، جایگاه عدل جهان شمول مهدوی در نظام آفرینش و چگونگی آینده انسان و جهان در پرتو آن، تبیین خواهد شد.

عدل چیست ؟

مبحث عدل، از ادامه مطلب

عدل الهى و پاسخ به ابهامات درباره آن

هدف اين مقاله پاسخ به يك رشته پرسشها است كه افراد ناآگاه و یا جسور، آن را به عنوان اعتراض بر عدل الهى مطرح مى ‏نمايند.

اين پرسشها بر چهار محور دور مىزنند:

۱- عدل الهى و فاعليت انسان.

۲- عدل الهى و علم و اراده پيشين خدا.

۳- عدل الهى و مساله قضا و قدر.

۴- عدل الهى و كيفرهاى اخروى.

حكيمان و متكلمان پيرامون هر چهار موضوع به صورت گسترده سخن گفته ‏اند، و از راه هاى گوناگون به حل مشكل پرداخته‏ اند، ولى از آنجا كه بحث ما، يك بحث ادامه مطلب

حبط اعمال و عدالت خداوند

احباط و تکفیر، چیزی شبیه جمع و تفریق بین اعمال است، یا به تعبیر دقیق تر و بهتر، تآثیر و تآثرات مختلفی است که اعمال و نتایج آن ها بر همدیگر دارند. در واقع، انسان، با یک عمل یک گام پیشرفت می کند و با عملی دیگر دو گام به عقب برمی گردد . از آیات "فمن یعمل مثقال ذرة خیراً یره و من یعمل مثقال ذرة شراً یره" چنین فهمیده می شود که آیات فوق منافاتی بین احباط و تکفیر وجود ندارد.

زیرا آن آیات می گویند که هیچ مقدار از خوبی ها و بدی های انسان فراموش نمی ادامه مطلب

آیات عدالت در قرآن کریم

در قرآن کریم به مسئله «عدل و قسط» توجه وافری شده است. این حقیقت از دو جهت قابل بررسی است؛ یکی وجود آیات متعددی در مورد عادل بودن خداوند متعال و ظالم نبودن او، و دیگری آیاتی که متضمن فرمان به اجرای عدالت و نهی از ظلم می باشند. در این نوشتار به آیات هر دو دسته اشاره شده است.

۱. سوره البقرة آیه ۲۸۲

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ ۚ وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كَاتِبٌ ادامه مطلب